zelki. Część środkowa opowiada o losie dwojga młodych bohaterów. Narrator zapisuje suche fakty: to, co widział, obserwując małżonków przez okno. Czasem popuszcza wodze fantazji i opisuje epizody, których bezpośrednim świadkiem nie był.
Spełnia warunki teorii sokoła - tytułowa kamizelka odgrywa kluczową rolę w zrozumieniu puenty, pojawia się na każdym etapie akcji, jest punktem wyjścia opowieści.
Tematyka i przestanie
Miłość, choroba, bieda. Refleksja nad istotą kłamstwa - czy może przynosić ulgę? Kamizelka - stary, zużyty przedmiot - nabiera w utworze Prusa wartości -jest symbolem miłości ludzi i ich tragedii.
Kolejny obrazek wiejski ukazujący niedolę dziecka
Janek jest synem ubogiej wdowy, która od rana do nocy pracuje, by zarobić przynajmniej na chleb. Gdy przyszedł na świat, nikt nie dawał mu szans na przeżycie. Mimo ciągłej biedy chłopiec dożył dziesiątego roku życia. Niedostatek jedzenia wpłynął jednak na jego wygląd i zdrowie. Dzieciak często chorował i nie miał zbyt dużo sił, by podołać narzucanym, mu obowiązkom. Ludzie we wsi nazywali go Muzykantem, bo ciągle słyszał jakieś dźwięki i przetwarzał je w wyobraźni. Gdy zasłuchał się w coś, zaniedbywał swoje obowiązki, a ponieważ zdarzało mu się to często, wciąż był karcony, bity. Każ
dego wieczoru podchodził pod okno karczmy i słuchał, jak muzycy grają ludziom do tańca. Pewnego razu zakradł się do pańskiego dworu, gdzie na ścianie pokoju wisiały przepiękne skrzypce. Nikogo nie byio w środku, więc postanowił obejrzeć instrument z bliska. Oskarżony o próbę kradzieży skrzypiec, został ukarany chłostą. W wyniku pobicia zmarł, marząc o „prawdziwych skrzypkach” w niebie. Kiedy mieszkańcy dworu wracają z Włoch, pani wypowiada po francusku zdanie: „Szczęściem jest wyszukiwać tam talenty i popierać je”. Zachwycona zagranicznymi talentami artystycznymi, nie zdaje sobie sprawy, że właśnie stracono rodzimy.
Nowela o patriotyzmie i tęsknocie za ojczyzną
Zycie Skawińskiego, głównego bohatera utworu, podobne było do losu wielu polskich emigrantów. Nie mógł mieszkać w ojczyźnie, a we wszystkich zakątkach świata czuł się obco. „Miał on nieszczęście, że ilekroć rozbił gdzie namiot i rozniecił ognisko, by się osiedlić na stałe, jakiś wiatr wyrywał kołki namiotu, rozwiewał ognisko, a jego samego niósł na stracenie”. Swoje najlepsze lata poświęcił walce w powstaniach. Przyłączał się do wielu różnych walk wyzwoleńczych. Brał udział w Wiośnie Ludów i amerykańskiej wojnie secesyjnej. Tułał się po całym świecie. Poszukiwał złota w Australii, diamentów w Afryce, pełnił funkcję Strzelca rządowego w Indiach, pływał po morzach i oceanach, polował na wieloryby, prowadził fabrykę cygar na Kubie. Teraz pragnie zagrzać gdzieś miejsca i odpocząć. Akurat nadarza się świetna okazja - zwalnia się posada latarnika w Aspinwalł. Praca w latami daje mu upragnione poczucie spokoju, pozwala wieść życie stabilne, pozbawione niespodzianek. Aż do pewnego dnia, kiedy to niespodziewanie dociera do niego tajemnicza przesyłka z książkami. Jest wśród nich Pan Tadeusz,, biblia polskiej emigracji. Skawiński pogrąża się w lekturze i odżywa. Cofa się wspomnieniami do lat swego dzieciństwa, do „pagórków leśnych” i „łąk zielonych”... Zaczytany, zadumany, przegapia chwilę, w której powinien zapalić latarnię morską. Przez jego gapiostwo statek rozbija się o skały. Skawiński zostaje zwolniony z pracy i na nowo rozpoczyna los tułacza, tym razem jednak z ukrytą pod koszulą książką, symbolem rodzinnego kraju.