188 7. Zasady obliczeń wytrzymałościowych śrub
= 16,356 mm,
s
2 5
—7c"oTif = 2,785°, pozorny tc* 16,356
wznios linii śrubowej y — arc tg —- = arc tg—
‘•Ug TC
= 6,587°, fi — 0,1 — współ
144,3 < kr == 147 MPa
di U o
COS«r COS 30
kąt tarcia p' = arc tg —-—= arc tg—
czynnik tarcia.
Sprawdzenie warunku (7.22)
°z = yf o\ -j- 3*]’= j/117,6* + 3-48,3* -daje zadowalający wynik.
Przykład 7.2. Obliczyć śruby łączące wieniec koła zębatego z piastą (rys. 7.55), jeśli na śi'ednicy podziałowej koła d = 320 mm działa siła P = = 6000 N. Średnica rozmieszczenia śrub Ds = 240 mm, a średnice styku wieńca z piastą: zewnętrzna D: = 250 mm, wewnętrzna Dw — 230 mm.
p
Rys. 7.55. Połączenie wieńca koła zębatego z piastą Moment skręcający jest równy
M, = P-— = 6000 — 960 000 N-mm.
2 2
Zakładamy, że połączenia dokonamy za pomocą n = 8 śrub, stąd obciążenie jednej śruby wynikające z siły P oraz obciążenie wynikające z momentu skręcającego według (7.146)
2Ms 2 • 960 000
nDs ~ " 8-240
= 1000 N.
Wypadkowe o-bciążenie najbardziej obciążonej śruby jest sumą obciążeń Q' i Q" (patrz rys. 7.55)
Qmax = Q' + Q" = 750 + 1000 = 1750 N.
Jako materiał na śruby przyjmujemy stal St4 o kr — 147 MPa (patrz przykład 7.1) oraz kt = 0,6kr=88 MPa.
Przy założeniu, że śruby są pasowane w otworach, ich średnice obliczymy ze wzoru
Śruby o średnicy d = 5 mm należałoby- wykonać na specjalne zamówienie, bowiem norma obejmuje śruby pasowane o średnicach większych niż 10 mm.
W przypadku śrub luźnych siła P i moment Ms równoważone są przez siłę tarcia T i moment tarcia Mt. Śruby te obliczać będziemy z warunku rozciągania. Obciążenie normalne wynikające z siły tarcia (wg (7.144))
= 11993 N
mm.
Najmniejszą znormalizowaną śrubą spełniającą ten warunek jest śruba z gwintem M14 (o d3 = 11,369 mm).
Przykład 7.3. Obliczyć śruby złącza głowicy z korpusem silnika spalinowego (rys. 7.56) mając dane:
— średnica robocza cylindra
— średnica rozmieszczenia śrub
Dw = 150 mm, Ds = 180 mm,