N przeróbio ropy naftowej wyrótnle alą cztery podstawowe etapy:
1. Oczyszczanie ropy i przygotowanie jej do przerobu.
2. Pierwotne (zachowawcze) przeróbka ropy naftowej.
2. WtOrna (destrukcyjna) przeróbka niektórych frakcji otrzymanych przez destylacjo ropy naftowej.
4. Rafinacja produktów otrzymanych z ropy naftowej.
Pierwotna przeróbka ropy nafcwej dokonuje się przez destylacjo. w procesie tym następuje podział ropy naftowej na frakcje o określonym zakresie temperatur wrzenia. Frakcje te stanowią mieszaniny węglowodorów o specjalnych właściwościach i o rożnym przeznaczeniu, np. paliwa ailaiko-we, oleje emerowe i asfalty. Podczas destylacji zawarte w ropie węglowodory w zasadzie nie ulegeją przemianom chemicznym. Przez połączenie wszystkich frakcji motna otrzymać mieszaninę o analogicznym składzie z przetwarzaną ropą naftową, z tego wzglądu pierwotną przeróbką ropy naftowej określa Bię jako zachowawczą.
Przerabiając ropo naftową przez destylacją# tj. w sposób zachowawczy, uzyskuje się wydajność, poszczególnych frakcji nia większą od ich naturalnej zawartości w ropie. Taki typ przerobu ropy nazywany jsst płytkim. W przypadku przerobu ropy wyłącznie przez destylacją uzyskuje się, w zalotności od składu przerabianej ropy# maksymalnie do 201 benzyny.
Procesy wtórnej przeróbki ropy naftowej mają na celu zmianę składu chemicznego nioktórych jej frakcji pod wpływam działania wysokiej temperatury i katalizatorów. W procesach tych otrzymuje się produkty naftowe o założonej jakości i w większych ilościach nit przy zastosowaniu wyłącznie przeróbki zachowawczej. Dzięki, np. krakowaniu katalitycznemu otrzymuje alf z . wysokowrzących frakcji dodatkowe ilości benzyny# a dzięki reformowaniu katalitycznemu podwyteze się liczbę oktanową benzyn niekooktanowych.
Wtórna przeróbka ropy naftowej jest przeróbką głęboką. Desty-. lacje ropy naftowej w połączeniu- z krakowaniem katalitycznym umożliwia otrzymania-z ropy około 501 benzyny. W szczególnych przypadkach# gdy w rafinerii** pracuje równie! instalacja hydrokrakowania destylatów próżniowych, wydajność benzyny dochodzie mota.do 70%.
Procesy rafinacji produktów naftowych służą usunięciu z nich niepożądanych składników w celu otrzymania handlowych produktów o wysokiej jakości. Do niepożądanych składników w przypadku paliw nalsZą \np. związki siarki >.l węglowodory parafinowe o niskiej temperaturze, krzepnięcia. W przypadku olejów smarowych substancjami tymi są: związki: siarki# substancje iywlozns i wielopierścieniowa węglowodory aromaty*?:, czno._Jf ‘ f1"'
, | 3.3.2. Oczyszczania i stabilizacja ropy naftowej
Ropa naftowa wydobyta z odwiertu zawiora oząeto wiolo składników niepożądanych, które utrudniają jej transport i przerób. Składnikami /tymi sąl
^ - stela zawiesiny mineralne: piasek# 11# szlem, glina,
J - woda wraz z rozpuszczonymi w niaj aolasd, np. MoCl# CoCi,, MgCta#
1 / - rozpuszczono ».ino węglowodory (Ct*C,| występująca w ilości pro-
| borcjonalnej do ciśnienia# pod którym znajduje alg złota, i N—-* Przygotowania ropy naftowej do przerobu polega na uaunląaiu z niej I tych cenieccyezczen. tłejproeteze jeet ueunięcie z ropy stały-:!. aubeten-oji mineralnych# które oddziela alg metodą eedymentacjl w wasi*jnikach. Zawartość olał stałych w ropie jeet niewielka i wynoel do 1,5%. Zanla-czyszczania mechaniczne obecne w ropie znacznie utrudoieją jej transport (rurociągami) oraz obróbkę. Powodują erozję rurociągów oraz odkładania się osadów w wymiennikach ciupią (piecach i chłodnicach). | przypadku destylacji tak zanieczyszczonej ropy naftowej następuje podwyższenia zawartości popiołu w pozostałościach podestylacyjnych - na tucie 1 gudro-nis. ..
i 3.3.2.1. Usuwanie wody
Zawartość wody surowej w ropie naftowej waha elą w bardzo szerokim zakresie. Podczas dłutszej eksploatacji slota wzrasta jago zawodnienie i zawartość wody w wydobywanej ropie w skrajnych przypadkach mota docho-dsió do 70-90%. Odwodniania ropy jeet ważnym zagadnieniem technologicznym. gdyt w przeciwnym rasie bardzo trudna lub niemotliwe jeat jaj destylacja# a odbierane frakcja charakteryzują eig złą jakością. Kopa n«-! •ftowa przeznaczona, do.transportu rurociągiem nim powinna zawierać więcej nit 1% wody, natomiast zawartość wody w ropie kierowanej do destylacji powinna miaście się w zakresie 0,1-0,3%.
.... Zawarte w wodzi, sole eą nie mniej szkodliwe, gdy* w pewnych warunkach mogą ulegać hydrolizie z wydzielaniem chlorowodoru:
HgCI, • HaO -- MgOMCI • MCI *
Z togo względu obecność soli W ropie może być przyczyną korozji eperatu-1 ry i rurociągów - i to zarówno w temperaturze podwytezonej, jak i *©r-
l malnej. Zawartość chlorowodoru w ropie jeet szczególnie niekorzystna w
wypadku jednoczesna}, obecności siarkowodoru. Te dwe czynnik # występująca jednocześnie, powodują najintensywniejazą korozję aparatury:
Fe . ♦ HaS —* |aS • H*
i. (aparatura)
FeS * 2 MCI *-1 FeCIj • HaS