Wprowadzenie
Do najważniejszych produktów przeróbki ropy naftowej należą:
1) paliwa - gaz płynny, benzyna silnikowa, paliwa lotnicze, oleje napędowe, oleje opałowe,
2) oleje smarowe i smary,
3) woski i asfalty smarowe
Niniejsze wprowadzenie teoretyczne zawiera charakterystykę właściwości najczęściej stosowanych paliw silnikowych (benzyny, oleje napędowe) oraz produktów naftowych będących przedmiotem badań w realizowanym ćwiczeniu tj. olejów opałowych oraz smarów plastycznych.
1. Właściwości charakteryzujące benzynę
Benzyna jest paliwem przeznaczonym do silników spalinowych o zapłonie iskrowym. Stanowi ona mieszaninę związków (główmic węglowodorów') wrzących w zakresie 30-210°C.
Odporność na spalanie stukowe jest jedną z głównych właściwości benzyn. Bezpośrednią przyczyną detonacji jest zbyt gwałtowny przebieg procesu spalania. Wskaźnikiem charakteryzującym tę właściwość jest liczba oktanowa (LO). Przyjęto, że odporność na spalanie stukowe izooktanu (2,2,4 trójmetylopentan) wynosi 100 jednostek (LO= 100), a n-heptanu 0 jednostek (LO=0).
Gęstość benzyny decyduje o masie benzyny silnikowej dozowanej objętościowo do komory spalania, a także o osiągach silnika i zużyciu paliwa.
Tabela I. Wymagania normatywne dla benzyny silnikowej [PN-EN 228:2005],
Parametr |
Jednostki |
Wymagania | ||
Min. |
Max. | |||
Badawcza liczba oktanowa, RON |
- |
95.0 |
- | |
Motorowa liczba oktanowa. MON |
- |
85,0 |
- | |
Zawartość ołowiu |
tng/l |
- |
5 | |
Gęstość (w temp. 15 °C) |
kgW |
720 |
775 | |
Zawartość siarki |
mgAg__ |
- |
10 | |
Okres indukcyjny |
minuty |
360 |
- | |
Zawartość żywic obecnych |
mg/IOOml |
- |
5 | |
(po przemyciu rozpuszczalnikiem) | ||||
Badanie działania korodującego na |
Klasa korozji |
Klasa 1 | ||
płytkach miedzi (3 h w temp. 50 °C) | ||||
Zawartość węglowodorów typu: | ||||
- olefinowego |
% (v/v) |
- |
18,0 | |
• aromatycznego |
- |
35,0 | ||
Zawartość benzenu |
% (v/v) |
- |
1,00 | |
Zawartość tlenu |
% (m/m) |
- |
2,7 | |
Zawartość związków organicznych zawierających tlen: | ||||
- metanol |
% (v/v) |
- |
3,0 | |
- etanol |
% (v/v) |
- |
5,0 | |
- alkohol izopropylowy |
% (v/v) |
- |
10,0 | |
- alkohol tert-butylowy |
% (v/v) |
- |
7,0 | |
• alkohol izobutylowy |
% (v/v) |
- |
10,0 | |
- etery (z 5 lub więcej atomami węgla) |
% (v/v) |
- |
15,0 | |
• inne związki organiczne zawierające tlen |
% (v/v) |
- |
10,0 |
Skład frakcyjny benzyn charakteryzuje:
• objętość benzyny, która oddestylowała do temp. 70°C (E70); określa zawartość lekkich składników w benzynie ułatwiających rozruch zimnego silnika.
3