76636 P1010203 (2)

XIV HUGO A KOMUNA PARYSKA

prawie, zabiera głos, a cały świat cywilizowany słucha słów wielkiego wygnańca. I tak np. występuje w obronie Johna Browna, obywatela amerykańskiego, który walczył o wolność Murzynów i został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano mimo listu otwartego, jaki Hugo skierował do Stanów Zjednoczonych.

W r. 1870 wybucha wojna francusko-pruska. W dniu 4 września proklamowano upadek Cesarstwa. 5 września Hugo jest już we Francji. Dotrzymał słowa. Jak długo trwa wojna, Hugo nawołuje Francuzów do obrony. W okresie Komuny Paryskiej opuszcza ponownie Francję. Ideologia Komuny jest mu obca. Jednak po upadku Komuny wypowiada się przeciw represjom stosowanym względem jej uczestników, a gdy rząd belgijski odmawia im azylu, Hugo przebywający wówczas w Belgii oświadcza, że azylu udzieli im w swoim domu w Brukseli. Rząd belgijski wydala poetę z terytorium Belgii.

Po powrocie do Francji Hugo, w charakterze senatora, domaga się amnestii dla wszystkich uczestników Komuny skazanych na deportację i wygnanie. Jest czynny jako mąż stanu i jako człowiek pióra do ostatnich dni życia. Umiera 23 maja 1885 r. Ostatnią jego wolą jest mieć pochówek świecki i trumnę dla ubogich. Trumna ta została wystawiona pod Łukiem Tryumfalnym, pełniono przy niej wartę honorową i cały Paryż, cały proletariat paryski defilował przed nią. Następnie ciało wielkiego pisarza przeniesiono do Panteonu, świątyni, w której się składa prochy największych spośród synów Francji; specjalnie dla zadośćuczynienia ostatniej woli

Wiktora Hugo została ona przemieniona w świątynię świecką

Działalność literacka Wiktora Hugo. Wiktor Hugo czynny był we wszystkich dziedzinach literatury i we wszystkich stworzył dzieła, które mierzyć należy najwyższą miarą; nie były one nigdy jedynie indywidualnym przejawem fantazji twórczej, ale wyrażały właściwą linię rozwoju literatury francuskiej, zaznaczyły w niej znamienny etap i znalazły następnie kontynuatorów.

Jako poeta liryczny Hugo jest autorem licznych zbiorów poetyckich, które odzwierciedlają myśli i nastroje poety na różnych etapach jego dojrzewania ideologicznego i artystycznego. Poczynając od klasycznej formy ody, w której Hugo opiewał monarchię, poprzez efektowne formalnie ballady i cykl poezji wschodnich, już przesyconych głębokim umiłowaniem wolności i szacunkiem dla ludów walczących o wolność, poprzez Liście jesienne (Feuilles d’automne), Promienie i cienie (Les rayons et les ombres), Pieśni o zmierzchu (Chants du crepuscule), Głosy wewnętrzne (Les voix inteńeu-res) — Hugo walczył o treść ludzką wsłuchując się w głos swojego sumienia, aż do Kontemplacji (Contem-plations), zbioru wydanego w czasie pobytu poety na dobrowolnym wygnaniu (1856), a zawierającego poematy pisane wcześniej. Zbiór ten, jakkolwiek po nim nastąpi jeszcze szereg innych, jest najważniejszą pozycją w dorobku lirycznym Wiktora Hugo i syntezą jego dotychczasowej działalności na tym polu. Poeta dokonuje w nim oceny własnej twórczości (Reponse i un acte