P1010275

domu i zasypiał snem głębokim, prawie kataleptycznym²⁵. Volta podaje, że profanatorzy trupów mają szczególną skłonność do zapadania w letargicz-ny sen. Wymienia Bertranda, Gilles’a de Rais, Ardissona²⁶. Jest to również przypadłość przypisywana powszechnie wampirom literackim.

Dekadenci schyłku XIX wieku lubowali się w nekrofilskim fetyszyzmie. Z upodobaniem posługiwali się ornamentyką żałobną, rekwizytami pogrzebowymi, obnażaniem szkieletów. Pełno ich w twórczości Fćliciena Ropsa, który rozuzdaną zmysłowość podszywał śmiercią. Octave Mirbeau, autor Ogrodu tortur (1898-1899), przedstawioną przez Ropsa miłość opisywał w duchu epoki jako totalne zniszczenie, również moralne: „To miłość w swej szatańskiej masce powala was, bierze w kleszcze swych żelaznych kolan, miażdży żądzami, które rozdzierają serce, mózg, szpik i zostawia was rozbitych, unicestwionych, zbrukanych”²⁷. Wampiryczna miłość-zbrodnia związana jest najściślej z wyobrażeniem kobiety fatalnej (do której jeszcze powrócę, por. rozdział 22). Znana aktorka tej epoki, Sarah Bernhardt, słynęła również z tego, że sypiała w trumnie i lubiła w niej pozwalać się adorować w charakterze trupa²⁸. Drugorzędna pisarka fin de siecle'u, występująca pod pseudonimem Rachilde, stworzyła świetny wizerunek nekrofilskiego ceremoniału w powieści Pan Wenus (1884). Jest to historia przemiany rzemieślnika prostaka - pod wpływem przemyślnych zabiegów młodej arystokratki - w jej kochankę. Ani razu nie ulega ona żądzy, która uczyniłaby ją zależną od wybranka, co ujmuje w takim nekrofilskim, w jej ustach, wyznaniu: „Będę kochać Jakuba tak, jak narzeczony beznadziejnie kocha zmarłą narzeczoną”²⁹. Po rzeczywistej śmier-“Bor. O. Volta, Le vampire, s. 198.

“Por. ibidem, s. 151.

²⁷    Cyt za: Fślicien Rops. 1833-1898. G. Lascault, W kręgu sztuki Fćliciena Ropsa - Maty słoumik, s. 28. Por. ryciny 89 i 138 w katalogu.

²⁸    Por. R. Villeneuve et J.-L. Degaudenzi, Le musie des uampires, s. 115.

²⁹    Rachilde, Pan Wenus. Przełożyła B. Grzegorzewska. Wstępem opatrzył J. Rogoziński, Warszawa 1980, s. 71.

³⁰    Ibidem, s. 177. Podkreślenia moje - M. J. Poprzedzający ten opis rozdział kończy się następującymi słowami: Raula „pochylała się nad łożem w świątyni Milośd i uzbrojona w pozłacane szczypce, młotek pokryty aksamitem i srebrne dłuto oddawała się jakiejś niezwykle misterną pracy... Chwilami smukłe palce wycierała koronkową chusteczką” (s. 176). - J. Rogoziński we Wstępie podaje treść innego romansu tejże autorki pt Wisza miłości: „traktuje on o latarniku, co wyłowiwszy z oceanu piękną topielicę, zakochał się w niej, odciął jej głowę, zakonserwował w słoju i wolne chwile poświęcał tajemną kontemplacji lic urodziwych, acz trupich” (s. 8).

Felix Nadar, fotografia Sarah Bernhardt, około 1864

Poniżej: Sarah Bernhardt (1844--1923), u siebie, bulwar Pereire 129, kilkadziesiąt lat przed śmiercią