78881 IMG20 (8)

Rysunek 8.281

Ściga dębowa (= płaskowiak zmiennik) - Phymatodts tastaceus L.. Zer larw na powierzchni drewna (wg Dominika i Starzyka. 1983) w przekroju owalne, szerokości do 9 mm. lub od razu zakładają na głębokości 2-5 cm (rys. 8.2SO) hakowatą kolebkę poczwarkową długości 4-5 cm. Tam tez zimują. Stadium poczwarki trwa okoln trzech tygodni, a młode chrząszcze wygryzają się owalnym otworem wylotowym 0.6 \ 0.9 cm. Generacja jest jedno- lub dwuletnia.

Do wrogów naturalnych paśnika należą ptaki zjadające rojące się chrząszcze bądź jak dzięcioły poszukujące larw tego owada pod korą. Znane są nieliczne gąsicnicznikowate pasoży tujące na larwach paśnika. Nieprzestrzeganie higieny w lasach dębowych (paśnik występuje też na grabie, buku i jesionie) może prowadzić do masowego rozmnożenia się paśnika patączaslcgo. który zasiedla nic tylko materiał ścięty, złomy, lecz także szybko może wykorzystać wszelkie formy osłabienia drzew i przyczynić się do ich wydzielenia.

Ściga dębowa (= płaskowiak zmiennik) - Phymaiodes lestaceus L.

Roi się od czerwca do sierpnia. Jaja składane są w szpary kory drzew stojących - martwych lub leżących. Larwy żerują na pograniczu kory i drewna, wygryzając płaskie chodniki zapełnione mączką drzewną i w nich zimują (rys. 8.281). Czasem, przy jednorocznej generacji, już na jesieni wygryzają na głębokości 2-2.5 cm hakowatą kolebkę poczwarkową, w której przcpoczwarczają się na wiosnę. Jeśli generacja jest dwuletnia, larwa żeruje przez następny sezon wegetacyjny, a kolebkę zakłada przed drugą zimą.

Ściga dębowa jest wybitnym polifagiem zasiedlającym wszystkie gatunki liściaste. Jest pospolitym szkodnikiem technicznym drewna (szkody fizjologiczne nic mają znaczenia gospodarczego).

Ogłodck dę bo wiec - Scolytus inlricatus Ratz. Rójka przypada na czerwiec i początek lipea. Atakuje gałęzie, wierzchołki i strzały drzew do 20 cm średnicy. Chodnik macierzysty krótki,

0.5-2.5 cm długości, poprzeczny do włókien (rys. 8.282). Chodniki larwalne długości do 15 cm wyraźnie naruszają biel, przebiegają raczej równolegle do włókien i są zapełnione jasną mączką. Kolebka poczwarkowa najczęściej zagłębiona w biciu. Zimuje larwa.

Młode chrząszcze prowadzą zer uzupełniający w wierzchołkowych partiach drzew, wygryzając korę i miazgę u nasady młodych

pędów i liści Generacja jest jednoroczna.

Rysunek 8.282

Oglodek dębowiec Scotytus tntriesfus Ratz Zer na drewnie gałęzi dębowej (wg Nunberga. 1964)

Rysunek 8.283

Bozwierlek większy Xylebonjs monographus F. - samica (wg Posl-nera. 1974 z Dominika i Starzyka. 1983)

Ogłodck dębowiec atakuje dęhy osłabione i przyczynia sic do zamierania gałęzi i powstawania suchoczubów. Jest najbardziej pospolitym szkodnikiem w drzewostanach / udziałem dębu. Główne jego znaczenie gospodarcze polega na rozprzestrzenianiu zarodników grzybów z rodzaju Cerato-cyslis. powodujących zamieranie dębów. Zeruje także na buku. grabie, brzozie, wiązie, topoli i wierzbie.

Rozwiertck większy - Xvleborus monograpltus F.

Roi się wcześnie, bo już w końcu marca i w kwietniu (rys. 8.283).

Zapłodnienie do rozwoju jaj nic jest konieczne, gdyż większość samic rozmnaża się dzieworodnie. Samce są rzadkie, stosunek liczbowy płci wynosi I : 2-3 tys. Atakuje świeżo ścięty materiał, złomy, wywały. pniaki, a także drzewa stojące, obumierające, ale wilgotne. Samica wgryza się do drewna prostopadłym chodnikiem wejściowym, od niego wygryza chodniki lęgowe, przebiegające wzdłuż słoi rocznych. W chodnikach lęgowych składa jaja i tam wprowadza zarodniki grzybni. Larwy zerują na lej właśnie grzybni, przebywając jedna za drugą w chodniku. Chodników larwalnych brak. Tam też się przcpocz.warczają w Iccie. dając początek II generacji, która kończy rozwój na jesieni. Zimują młode chrząszcze w żerowiskach.

Rozwiertck większy ma nieliczny zastęp wrogów naturalnych, do którego njlezą m in. drapieżne chrząszcze z rodziny zgniotkowatych Cucujidue. wyżerające jaja i larwy.

Rysunek 8.284

Rozwiertek mniejszy Xy-leborus dryographus Ratz. samica (wg Bala-chowsklego. <949. z Da-(oza. 1980)

Rozwiertck większy jest groźnym szkodnikiem technicznym drewna dębowego nawy wiezionego z lasu. Czasem występuje na buku i wiązie Na składow iskach, gdzie drewno jest przesuszone, nic odgrywa większej roli. Podobne szkody wyrządza rozwiertck mniejszy - Xyleborus dryographus Ratz.. ale występuje on r/ad/iei «>d omawianego gatunku (rys. 8.284).

Drwalniczek Saksescna - X?leborus sau-snu Rai/ Roi się w kwietniu i maju. zasiedla martwe pnie drzew stojących i leżących, ścięte gałęzie, wywały o odpowiedniej wilgotności, pniaki w miejscach ocienionych i wilgotnych Samica ugnza się w drewno prostopadłym chodnikiem wejściowym o średnio I mm. wprowadzając lam wodniki grzyba. Chodniki lęgowe w\-gryza w płaszczyźnie słoja rocznego. Chodniki ic w słoju rozszerzają się płatowato w komory o wymiarach 20 \ 0.5 mm. w nich są składane kupkami jaja. Larwy żerują wspólnie (do 200 szi w komorach, odżywiając się częściowo grzybnią, a częściowo drewnem, powiększając komorę w płaszczyźnie 'ło|a rwznego do powierzchni 1-15 cm* (por. Kntomologu leśna T I rss s l IJ W ciągu roku jest jedna lub dwie generacje, a w żerow isku ziiiiiim rożne stadia rozwojowe.