210
210
Rysunek 8.130
Zer larw żerdzianki sosnówki (wg Nwn berga. 1964) A - na powierzchni drewna, B - przekroi przez chodnik larwalny I kolebko poczwarkowa w drewnie kni.i « drewnie i |Cvi wied) h.i kowala, szeroka. ok ! *• mi długości. pKlko zagłębiona pod js> w icrzehmą bielm Nic/n.ic/na częśc larw przepoczwarcza się w sierpniu. a wylęgłe we wrześniu owad) kopulują i składają jaja. Pozostałe, a jesi ich w iększość, zimują i przepoe/warc/ąją sie dopiero na wiosnę. Otwór wylotowy soczewkowa!), o dolnym luku bardziej wypukłym niz górny (rys. 8.131). Generacja tycza cieśli jest jednoroczna.
Tycz cieśla występuje w całej Europie i na Syberii w drzewostanach sosnowych. Sporadycznie zasiedla świerk, modrzew i jodłę. Jesi szkodnikiem fizjologicznym i technicznym drewna, rozwijającym się na materiale niekorowanym. silnie osłabionym. Sląd istotniejsze znaczenie ma w drzewostanach uszkodzonych przez pożar, chroniczne przemysłowe zanieczyszczenia powietrza, silne żery szkodników pierwotnych. Surowice drzewny z kolebkami poc/.warkowymi tycza nic mo/c być przeznaczany na kopalniaki i słupy teletechniczne.
Rysunek 8.131
Kolebka poczwarkowa i otwory wylotowe w żerowisku tycza cieśli Acanthoctnus aedihs L (wg Nunberga. 1964)
Wykarczak sosnowiec - Arhopalus (=Criocephtt-lus) rustu iis 1. Rójka zaczyna się w końcu czerwca i ciągnie przez cały lipiec aż do połowy sierpnia (rys. 8.132). Odbywa się o zmroku. Chrząszcze nic pobierają pokarmu. Jaja są składane w złożach po kilkanaście, kilkadziesiąt sztuk w szczelinach korowmy odziomkowych części pnia drzew silnie osłabionych, drzew ściętych, a szczególnie świeżych nic-korowanych pniaków na zrębach. Ogółem jedna samica może znieść nawet około 800 jaj. Wylęgłe po 1-2 tygodniach larwy zerują dość krótko między korą a drewnem, wygryzając nieregularne chodniki zapełnione brunatną mączką. Od końca sierpnia do późnej jesieni lub — rzadziej — na wiosnę wgryzają się w drewno, zerując tuż pud powierzchnią biciu, a później do głębokości 30 cm. Chodniki larwalne w drewnie są owalne, spłaszczone w przekroju (7 x 12 mm) i bardzo silnie /utkane ubitą na iwardo mączką, a miejscami wiórkami.
W C
Rysunek 8.133
Mrowisko larw wykarczaka sosnowca na
przakroju poprzecznym drewna
(fot. S. Wnelski'
C- larwa