254
254
Rysunek 8.176
Żer kornika zrostozębnego Ips duphcatus Sahib na gałęzi świerka (wg Kolei, 1970)
Ogniska gradacyjnc lego gatunku pojawiają się w prześwietlonych drzewostanach i na obrzeżach drzewostanów. Atakuje najchętniej drzewa stojące, rzadko zasiedla drzewa leżące. Drzewa opanowane są początkowo trudne do wyróżnienia, gdyż trocinki wysypujące się z żerowisk w górnej części strzały są mało widoczne Juz w czerwcu i lipcu z końca gałązek zaczynają osypywać się usychające. lecz jeszcze zielone igły. a pozostałe kikutowate pędy są dobrym wskaźnikiem obecności komika zrosłozębnego. mimo żc korona drzew a pozostaje zielona. Przy uderzeniu obuchem siekiery w strzałę, w zależności od stopnia obumarcia drzewa, opad igieł jest mniej lub bardziej intensywny.
Kornik drukarczyk - Ips amitinus Eichh. Biologią przypomina komika drukarza, jednakże częściej od tego gatunku zasiedla sosnę, modrzew i jodłę. Chodniki macierzyste w liczbie 3-7 maią układ gwiaździsty i falisty przebieg. Są dość wąskie (ok. 2 mm) i krótkie (ok. I0 cm). Podobnie jak komora godowa wyraźnie zaznaczają sic w biciu (rys. 8.I77). Atakuje górną część strzały z cienką korą oraz grube gałęzie. Przeważnie towarzyszy komikowi drukarzowi. występując liczniej w południowej i zachodniej części kraju. Lokalnie jego liczniejsze pojawy odbywają się bez udziału kornika drukarza.
Rytownik pospolity - Pityogenes chalcographus L. Ma dw ic rójki w roku: w iosenną na przełomie kwietnia i maja. letnią na przełomie lipca i sierpnia (rys. 8.178). Zasiedla gałęzie i cieńsze
Rysunek 8.177
Komik drukarczyk Ips amitinus Eichh. - żerowisko (wg Kapuścińskiego, 1974)
Rysunek 8.178
Rytown* pospolity Pityogws ctwlcogrtphut l.: (A - wg Baiachowskiego. 1949; 8 C - wg Munperga. 1970) A - tamac. B - ścięcia pokrywy samicy. C - ścięcie
pokrywy samca
Rysunek 8.179
rytownika pospolilego na wewnetrznei strome kory (wg Nunberga, 1964)
partie slr/aly drzew różnego w ieku. Komora godowa mieści sig całkowicie w korze.
Chodniki macierzyste w liczbie od 3 do 5. długości do 6 cm tnają układ gwiaździsty i tendencje do przybierania kształtu wtelo-ramiennej klamry ułożonej poprzecznie. Są wyraźnie zaznaczone na wewnętrznej strome kory. jak i w biciu. Nyże jajowe liczne i szerokie. Chodniki larwalne w biciu słabo zaznaczone, dość krótkie, o falistym przebiegu (rys. 8.179). Kolebka poczwarkowa mieści się między korą a drewnem. Zimuje postać dorosła lub larwa w żerowisku.
Rytownik pospolity występuje w całej Polsce, zwykle towarzysząc komikowi drukarzowi. Czasem żeruje na sośnie, wyjątkowo na jodle. W słabo zwartych drągowinach i młodnikach świerkowych w odpowiednich dla nich warunkach (osłabione drzewa, pomyślny przebieg pogody i może występować samodzielnie i powodować duże szkody. Ponieważ rójka rytownika pospolitego nieco wyprzedza rójkę komika drukarza, gatunek ten. osłabiając drzewa, ułatwia zasiedlanie nai-grożniejszemu szkodnikowi świerka (Biłczyński. 1974i. ma więc równic/ znaczenie gospodarcze.
Cztcrooezak świerkowicc - Polygraplius poligraphus 1 Ma dwie gderacie w roku. a także rozwija się generacja siostrzana. Rójka przypadj na mai i lipiec Jo połowy sierpnia. Zasiedla drzewa osłabione, w różnym wieku, o gładkiej korze, najchętniej w drągowinach. sadowiąc się na całej długości strzały. Komora godowa, podobnie a i znaczne części chodników macierzystych, znajdują się w korze na różnei głębokości Chodniki macierzyste typu gwiaździstego z tendencją do przebiegu popr/es. ree ścicj 3-4. rzadziej od I do 8. Mają one długość 2-6 cm. a szerokość 1-1.2 mm są /.ipslunę brunatną mączką. Chodniki larwalne również przebiegają w korze na ro/rc ci." \ sięgając na pewnych odcinkach do łyka; hielu, w którym 'a zagłębione kolebki p.v - -we. nic naruszają. Całe żerowisko widoczne na wewnętrznej stronic koi\ w sk nieregularny układ - widoczne są tylko fragmenty chodników larwalnych r . s (rys. 8.180). Zimuje postać dorosła, poczwarka lub larwa w żerowisku
Cztcrooezak świerkowicc występuje w całej Polsce na świerku wsigik. wo i jodle. Zasiedla drzewostany zwarte, unikając miejsc o silnym nasłonccznicr U dzie towarzyszy komikowi drukarzowi, jednak/e w północno-wschodnim z.isic > charakteryzuje się znaczną dynamiką rozwoju i bywa samodzielnym, groźnym >>. kiem fizjologicznym młodszych i średniowickowych drzewostanów