79235 Strona154

V_v',

68—73Va. Zendra o takich cechach daje termit wolno palący się i wydzielający przy paleniu wiele ciekłego żelaza.

Wyrób proszku aluminiowego. Proszek ału-' miniowy używany do wyrobu termitów jest w postaci granulek (może być również użyte aluminium w postaci ziarn otrzymanych techniką frezowania).

Aluminium cechuje stosunkowo niewysoka temperatura topnienia (658°C), pozwalająca na łatwe stapianie go w tyglach ogrzewanych palnikami ropnymi lub w piecach elektrycznych. Ciekle aluminium rozpyla się na powierzchnię wody lub na szybko obra-' cające się tarcze (ten ostatni sposób daje zwykle metal bardziej utleniony). Otrzymuje się w ten sposób granulki o różnej wielkości, dobierając jednak odpowiednio wielkość dyszy i temperaturę aluminium można otrzymać pewną optymalną ilość granulek o najodpowiedniejszej wielkości. Granulki poddaje się odsiewaniu na sitach wibracyjnych połączonemu z jednoczesnym suszeniem. Zależnie od rodzaju wyrobów pirotechnicznych (bomb oświetlających, mas termitowych) dobiera się granulki odpowiedniej wielkości.

Podczas wyrobu proszku aluminiowego należy zwrócić szczególną uwagę na dobre wysuszenie granulek, gdyż decyduje ono

0    stopniu utleniania się aluminium.

Proszek aluminiowy i zendra, oddzielnie lub zmieszane na termit, przesyła się do zakładu produkującego środki zapalające, s Przygotowanie azotanu barowego. Azotan barowy bywa często dostarczany w postaci dużych kryształów

1    dlatego powinien być zmielony. Najodpowiedniejsze do tego celu są młyny udarowe, których opis podano na str. 293. Należy dodać, że azotan barowy nie jest higroskopijny.

Azotan barowy jest substancją w znacznym stopniu trującą. Dlatego obsługa młyna powinna być zmieniana co miesiąc, a stan jej zdrowia powinien być możliwie często kontrolowany. Robot-■ nicy obsługujący młyny powinni pracować w maskach pylochlon-. nych; czas ich pracy należy ograniczyć.

Odważanie surowców do wyrobu masy ter milowej. Surowce pobrane z magazynu przechowuje się zwykle przez dobę w suchych i ciepłych magazynach podręcznych, gdzie osiągają temperaturę pomieszczeń produkcyjnych (nie zachodzi wówczas obawa kondensowania się pary wodnej na tych ^; materiałach). Następnie surowce przenosi się do pomieszczenia, gdzie odbywa się odważanie porcji surowców do mieszalników. Czynność ta jest łatwa, wymaga jednak prowadzenia właściwej , kontroli. Książki produkcyjne powinny zawierać numery świa-

declw odbioru surowców, jak również numery ich partii. Naczynia, w których odważa się dany surowiec, powinny mieć jednakową tarę; powinny odróżniać się znakami lub barwą od naczyń używanych do odważania innych surowców. Numery partii surowców powinny być przekazywane do dalszych operacji, aby w razie niewłaściwego działania wyrobu istniała możliwość ustalenia, jaki surowiec lub jaka operacja spowodowała powstanie braków.

Należy podkreślić, że do uzyskania wyrobów o jednakowych cechach niezbędne jest dostarczanie do produkcji możliwie dużych, jednolitych partii surowców. W razie otrzymania małych partii surowca (jeżeli np. beczki zawierają pioszek aluminiowy

0    nieco różnym rozdrobnieniu) należy w magazynie podręcznym (lub niekiedy w magazynie zwykłym) wymieszać niejednolity surowiec łopatą i przygotować w len sposób większe partie o jednolitym składzie.

Odważanie różnych surowców wykonuje się zwykle w jednym pomieszczeniu; jednak jeżeli to jest możliwe, należy oddzielić odważanie utleniaczy od odważania substancji palnych. Przy produkcji masowej odważanie surowców przed operacją mieszania może być wykonywane bezpośrednio w magazynach lub w pomieszczeniach przeznaczonych do przygotowania surowca (w pomieszczeniach młynów i w sitowniach). Oczywiście magazyny lub wspomniane pomieszczenia powinny być odpowiednio ogrzane, aby zapewnić wysuszenie surowca.

Mieszanie mas term iłowych. W czasie tej operacji albo miesza się ze sobą wszystkie składniki mas termi-towych (zendrę, proszek aluminiowy, azotan barowy, lepiszcze), albo też otrzymany gotowy termit poddaje się zmieszaniu z dodatkowym utleniaczem, dodatkową substancją palną i lepiszczem.

Masy termitowe można mieszać przecierając je ręcznie przez sita albo — co stosuje się najczęściej — przez mechaniczne mieszanie w bębnach mieszalniczych lub w ugniatarkach typu Werne-ra-Pfeiderera. Wybór sposobu mieszania zależy od wielkości produkcji i od posiadanych urządzeń.

Masy termitowe albo prasuje się bezpośrednio w skorupach bomb, albo też elementy sprasowuje się oddzielnie, następnie wkłada się je do skorup i dociska. Prasowanie ładunków termi-towych ma na celu nadanie masom odpowiedniej wytrzymałości, a przez to zapewnienie niezmienności ładunku podczas transportu

1    w chwili użycia, jak również zwiększenie gęstości ładunku.

Prasowanie mas ter mitów ych. W przypadku

prasowania masy termitowej bezpośrednio w korpusach bomb —