80717 img027 (62)

24

niewielką miąższość. Poziom próchniczny jest szaropopielaty, miąższości około 10-20 cm, o zawartości próchnicy nie przekraczającej 2%. Poziom przechodzi stopniowo w poziom A^. Miąższość poziomu A^ wynosi 10-30 cm, jest on beźowo-słomkowo-żółty, słabo strukturalny, uboższy w ił koloidalny od niżej leżącego poziomu B^. W dolnej części poziomu A^ mogą występować plamy oglejenia opadowego. Poziom B^ bywa zazwyczaj żółtobrunatny. Zaznacza się w tym poziomie wyraźnie wzbogacenie w minerały ilaste. Skałą macierzystą C są utwory pyłowe, gliny lekkie i piaski gliniaste zwałowe. Gleby te znajdują się pod uprawami rolniczymi lub lasami liściastymi.

b. Gleby płowe bielicowane stanowią podtyp przejściowy od gleb płowych właściwych do gleb bielicowych. W glebach tych wyróżnia się następujące poziomy genetyczne: A_q-A₁A₂~A^B-A^-B^-C. Gleby pło-We bielicowane stanowią siedliska lasów mieszanych.

Klasa VI. Gleby bielicoziemne

Gleby DTCTlTHIziemne powstają z uboższych w składniki pokarmowe skał macierzystych różnego pochodzenia geologicznego, przy współudziale roślinności lasów iglastych. Gleby bielicoziemne mają nastę pującą budowę profilu: ^A0“^Ai~^A2~^B~^ lub A_q-A₂-B-C.

W klasie tej wyróżniono 3 typy: gleby rdzawe, gleby bielicowe, bielice.

1) Gleby rdzawe

Gleby rdzawe tworzą się z piasków luźnych, słabo gliniastych, niewęglanowych. Barwa rdzawa, charakterystyczna dla tych gleb, powstała na skutek wietrzenia geologicznego, najprawdopodobniej w strefie peryglacjalnej. Występowanie roślinności leśnej w środowisku glebowym kwaśnym i suchym nie sprzyjało intensywniejszemu uruchamianiu tlenków żelaza, które pokrywają otoczką ziarna kwarcu. Brak połączeń kwasów próchnicznych (głównie fulwokwasów) z częściami mineralnymi stanowi zasadniczą cechę gleb rdzawych, różniącą je od gleb brunatnych kwaśnych. W glebach rdzawych występują następujące poziomy genetyczne: A_Q-AjB_r-B_r-C.

Poziom AjB_r, o miąższości do 20 cm, jest rdżawoszary. Poziom B , barwy rdznwnj, zawiera znaczne ilości żelaza i przechodzi stop-mowo w skałę macierzystą C. Gleby rdzawe, mimo braku wyraźnych « ech morfologicznych poziomu bielicowego, wykazują pewne cechy charakterystyczne dla tego poziomu. Pod względem właściwości fizykochemicznych są zbliżone do gleb bielicowych. Gleby rdzawe należą do gleb kwaśnych, stanowią siedliska boru świeżego lub boru mieszanego. Wartość rolnicza gleb rdzawych jest mała ze względu na niekorzystne warunki wodno-powietrzne. Są to słabe gleby żytnie, zaliczone do klasy bonitacyjnej IV-V, a nawet VI.

2. Gleby bielicowe

Budowa profilu gleb bielicowych właściwych jest następująca: A_q-Ai-A2-B-C, przy czym poziomy genetyczne są dobrze wykształcone, szczególnie A₂ ~ poziom wymywania (eluwialny) i B - poziom wmywania (iluwialny).

Proces bielicowania jest procesem długotrwałym, przebiegającym w warunkach klimatu chłodnego i wilgotnego pod roślinnością borową (sosna, świerk, jodła, kosodrzewina). W wierzchnich warstwach gleb bielicowych tworzy się poziom ściółki. Poziom ściółki A_q dzieli się na 3 podpoziomy: A^ - ściółka surowa, Ap - organiczny fermentacyjny i Aj_j - organiczny próchniczny. Poziom A-^ wyraźny, barwy ciemnoszarej, różnej miąższości. Poziom A^ jest barwy jasnopopielatej z przewagą ziarn kwarcu i bezpostaciowej krzemionki. Przejście wyraźne do następnego poziomu. Poziom B - barwy brunatnej z odcieniem rdzawym, o różnej miąższości, zależnie od stopnia zbielicowania. Skałę macierzystą C stanowią piaski wodnego pochodzenia, zaś w terenach górskich mogą to być bezwęglanowe piaskowce, granity i uriejsy.

Gleby bielicowe użytkowane rolniczo wytworzyły się głównie z piasków słabo gliniastych lub gliniastych lekkich.Głęboka orka może całkowicie spowodować zniszczenie poziomu bielicowego. Gleby bieli-inwe uprawne mają mało próchnicy, 0,5-1,0%, wykazują odczyn kwaśny lub silnie kwaśny w całym profilu oraz są ubogie w składniki pokarmowe. Charakteryzują się wadliwymi stosunkami wodnymi, są zbyt suche. Wszystkie gleby bielicowe uprawne to gleby żytnie.

5, Bielice

Budowa profilu jest następująca: A_q-A₂-B-C. W profilu bielicy występuje dobrze rozwinięty poziom organiczny A_q w odróżnieniu od gleb bielicowych. Natomiast niewidoczny lub słabo roźwinięty jest po/i om próclm ic/ny. Pn/inm ściółki, o miążo/uó