W stanie pełnego odprężenia będącego skutkiem treningu umysłowego stres jest likwidowany, przy czym owo uwalnianie się od napięć bywa z reguły niezauważalne.
Niekiedy, zwłaszcza gdy trening mentalny jest świeżo pozyskaną umiejętnością, w trakcie pozbywania się stresu można odczuwać fizyczny lub psychiczny dyskomfort, na przykład w formie okresowego odczuwania smutku, przygnębienia, irytacji, niepokoju czy też złości.
Należy to traktować jako naturalną reakcję na „generalne sprzątanie" odbywające się właśnie w układzie nerwowym; reakcję, która przypomina dolegliwości występujące podczas trenowania mięśni, choć w tym przypadku dotyczy to sfery umysłu. Jak wiadomo, trening fizyczny w początkowej fazie może powodować bóle poszczególnych grup mięśni nienawykłych do wysiłku. Podobnie jest z umysłowym „bólem treningowym" na początku ćwiczeń relaksacyjnych czy medytacyjnych, wynikającym z braku przyzwyczajenia do systematycznego uwalniania się od napięć.
Nie należy również do rzadkości usypianie w czasie ćwiczeń. Ma to oczywisty związek z potrzebą dodatkowego wypoczynku, a oznacza, że nosimy w sobie magazynowane od jakiegoś czasu zmęczenie, od którego organizm próbuje się właśnie uwolnić. Ćwiczenia powodują przypływ energii, lecz może się zdarzyć, iż na początku spotkamy się z reakcją wręcz odwrotną, że poczujemy się właśnie wyczerpani. Wyjaśnieniem jest brak snu lub tłumione dotąd zmęczenie dające obecnie o sobie znać. Zaspokajając owe potrzeby dzięki przeznaczeniu w początkowym okresie ćwiczeń większej ilości czasu na wypoczynek, odczujemy niebawem wzmożoną aktywność i przepełnienie energią, które są efektem treningu umysłowego.
Jeśli dyskomfort psychiczny nie ustąpi po kilku pierwszych dniach, proponuję zmniejszenie czasu ćwiczeń o połowę, to znaczy z dwudziestu do dziesięciu minut każdorazowo. Jeżeli mimo to będzie trwał nadal, należy jeszcze bardziej ograniczyć czas ćwiczeń i zwrócić się jednocześnie do kompetentnego nauczyciela lub trenera z prośbą o radę i pomoc. Z chwilą, gdy dolegliwości miną, można powrócić do dwudziestu minut.
Żeby nie powodować zbyt dużego uwalniania napięć, trzeba trzymać się zalecanego czasu ćwiczeń, to znaczy dwa razy dziennie po dwadzieścia minut. Ćwi-( ząc dłużej, narażasz się na dyskomfort psychiczny oraz lęk wywołany nadmiernym wyeliminowaniem stresu.
W bardzo rzadkich wypadkach trening umysłowy może wywołać skutki uboczne.
Według psychiatrów, na zdecydowaną większość lu-il/i trening mentalny wpływa niezwykle pozytywnie, lecz w niektórych pojedynczych wypadkach zauważono komplikacje6.
Dotyczy to przede wszystkim osób z poważnymi problemami psychicznymi, które nie powinny rozpoczynać takiego treningu na własną rękę bez wcześniej-Mzcj konsultacji z psychologiem.
Wyjaśnieniem owych niezwykle rzadko pojawiają-
113