grup dzieci, aby można było założyć, że różne, isiolm. -iu i i właściwości dzieci są podobnie rozsiane w każdej z gnip l Kat grupy te są do siebie podobne (tzn. żadnej z nich nie < • !m|*- IhI | I właściwość, której by nic posiadała grupa druga). J poddajemy oddziaływaniu określonego czynnika. • Ił w rej wprowadziliśmy ten czynnik, występują okreAlom. (
ich w grupie drugiej, w której czynnika lego nie wprowieUnMii, |.|ti jemy to działaniu danego czynnika. A. Ci e.s «• 11 i li i i oraz M. B. McOraw“ w swych klasycznych I*ii«I«ihIm> i. nn.l I tami relacjonują eksperymentalną ingerencje w pro.. n,„.. - iM gul na ćwiczeniu sprawności ruchowych dzieci. Czynnikiem eksperymentalnie było tu ćwiczenie. Wyniki tak p< • ... i -... ». I. i
dotyczyły wpływu ćwiczenia na przebieg rozwoju *.pi u\m..-4» | nnł!.*i (por. rozdz. III, 2). Badania o programie ek peryiniminliiym, '«M*| w cytowanym przykładzie, należą do zupełnie wyjąlk ■ v> I. •«»•>-! dotyczących wpływu innych niż wiek czynni It n » a • ł wój dzieci. W większości wypadków podstaw., vmi|.m|...u ,, .
rozwoju stanowią badania o programie niceksperym. ulali.-.....|>iau«fHi
badania, których program sprowadza się do porównywaniu p««wl lagą woju w różnych warunkach, które badacz już zastał, kt.i\. I. um . n |> rzył (nie wprowadzał ich sam), ani nie modyfikował.
Istnieje natomiast wicie badań o programie ck;pciyiMM»l.dn»ai l • czących wpływu określonych czynników nie na r n / w • • | .1 • 11 lecz na właściwości ich zachowania m Iw >,♦-*
Większość tych badań dotyczy efektów uczenia się pr/ebi<gii|ą.. a-- w
gu krótkiego czasu w specjalnie stworzonych warunku h .1. i...... i
nych1*. Niektóre prace badają efekty długotrwałego m •• nlu i». -I.u • • dań tych jest jednak bez porównania mniej niż wymieniony •» )•• )'♦•• •
W większości wypadków (aczkolwiek nie wyłącznie) k;i om p. •< i.......>
prowadzenie badań eksperymentalnych w naturalnych vlnn- |" i- 1 się na wstęp badaczy na teren placówek oświatowych, pi •••.l*<ń • ń • - 1
|#<l • ■ MV IMioMIAM HAMAN IIKAM/OWAM V W WAII"KKA« II N A TUM Al H V U
- *•( rynient laboratoryjny 1 tu. ir/n nojlilotilniojszo możliwości
ł! v* li występujących w toku hinlnń, t<> Ji-rinnk /.<• wzglądu na
iImm ni* I rozwija się nic w laboratoriach, lecz w realnych tfcgili śyi li, hlolm* Jest po/nanie skutków oddziaływania skompllko-. 2 |i wyatijpujneych w życiu, a nie tylko skutków prostych, i li i «v uników, d/. udających w Izolacji. Różnorodno, przytoczone
♦ h t w#iil'.'ly powodują, że rezygnujemy niekiedy /. pełnej ken-*1 ■•'i ^Miln laboratorium, i staramy się wywołać interesujące
w naturidnych warunkach życia. Eksperymenty tego rodzaju t i n k a (» e r y m rutami naturaln y m i. Bywają też. na-|.»i t iymentamt pedagogicznymi, gdyż w większości wypadków |i| | ukieśloityoh oddziaływań dydaktycznych i wychowawczych Im m*. | i zachowanie się dzieci '*.
; | t • H .a lymnilu naturalnego mogą służyć badania A. C. u r y c k 1 r J ",
% |ią ihi sprawdzenie skuteczności określonego rodzaju oddziaływaniu pada* i |>i ..i Im|*. nin »|i; /ainUiiKowuń uczniów; badania K. Ty bor o w* k 1 o j *•, il.*ii v Ininrj aktywno*, i dziecka na rozwój jego mowy; badnnln M I a m I • •• ", dotyczące skuteczności pewnych wskazówek, dawanych ucz-
i iiib Mantu błędom w rozwiązywaniu zadań arytmetycznych; badaniu i Minima" nad wpływem określonego spor.obu nnuc/nnia na rozwój przy-• 4.- i. , łleiil.t ii dzieci ".
>1 In H Km zyńtki Rozwój metody ek«perymenfolru,j i jej zastosowanie i o dy • IH7, PWN.
t •«.im lim Analiza |itoc«’»u kształtowania zainteresowań w toku nauki U' kl. V.
i. I*lulu Pedagogiki", t. II, Warszawa 1957; O budzeniu zainteresowań hm «i «»•!/. f Tamże, t. F. Warszawa 16S5. m i, | im i.....ku •> rozwoju tnoioy dziecka. Warszawa 1957.
• nikiel*-1< / /opobieyanlc łd<dom te rozumowaniu uc ftiów szkoły podsta i «il.ulngls Wychowawcza" ltfBl, nr 1.
m n i i|sninnn i inni The ejfects oj a „causal" teacher fruininy proyrum and hi I* Im • hangę on gradc school chihlrcn. „Journal of Experlmrnt;il Kdu u nil M, luwi.
• .......ni italurulny został wprowadzony do psychologii przez bad.w/n
II l.u/.umklcgo (por. Jritiestuńennpj ekspicrimienf i jego szkot-i niiniil# Moskwa UU8). Dążąc do maksymalnej naturalności w '.wyeh bu-i .•niski nlo widywał nu działanie osoby badanej, lecz biernie Ją ob.twowal; .i ii p< rytm ntalnlc Jedynie warunki, w których odbywało sią d/lulanle im lut bvlo wciągane do zabawy). — 8. D. Ilublns/tejn posunął s|ą dale],
M i...... wariant eks|>eryinentu naturalnego, który Jego zdaniem powinien
, . ,.i i niiulne miejsce w metodyce psythok gli zno-podagoglczncgo badania l"liilą te) weisjl Jest I udanie dziecka w trakcie psyehologlczno-pcdugnglcz' ■ i*|«i) vaula nań (por N i Ituhlns/tejn ł,od»lait>y piyrholoyii ogólnej. Tłum. i i himasiewsktcgo Wm wuwa 1991, ■ 87 1 019).
A. Gcsell ar.d H. Thompson I.earning and growth in identlcal «'» ’
rimental study by Ihc niethod co-tuin controI. „Gen*tle Paychulogy M--»> »■ I 1929, t. 0, s. 1 - 123.
lł M. B. McGraw Grotrfh: A study oj Johnny and Jlmmy. New York ł* Por. punkt D, ? obecnego rozdziału, Jak też: S. J. Illjou I P M B«"i *' ' ■nad zachowaniem się dzieci rnetodq eksperymentu laboratoryjnego W: • •• M
(1960), rozdz. IV.
I *1" Iii«W<i|iiWSi<,