210 Rozdział 8
wzrost, przełom, nasycenie i zmierzch). Dodatkowo wydzielono strategiczne jednostki organizacyjne (grupy produktów) oraz określono pozycję strategiczną każdej z tych jednostek na krzywej życia produktu10.
Tabela 8.2. Strategiczne kierunki działań przedsiębiorstwa
^\Faza w CŻP Pozycja^\. konkurencyjna^-^ |
Wprowadzenie na rynek |
Wzrost |
Nasycenie |
Starzenie się |
Dominująca |
zdobycie (lub przynajmniej utrzymanie) udziału w rynku |
utrzymanie pozycji i udziału w rynku |
utrzymanie pozycji, wzrost wraz z branżą |
utrzymanie pozycji |
Mocna |
inwestowanie w ceiu poprawy pozycji, zwiększenie udziału (intensywne) |
inwestowanie w celu poprawy pozycji, zdobycie udziałów w rynku |
utrzymanie pozycji, wzrost wraz z branżą |
utrzymanie pozycji lub wykorzystanie nadwyżki |
Korzystna |
selektywne zdobywanie udziałów (poprawa pozycji konkurencyjnej) |
próba poprawy pozycji, selektywne zdobywanie udziałów w rynku |
minimalne inwestycje w celu utrzymania pozycji, poszukiwanie nisz rynkowych |
dobre wykorzystanie nadw:yżki lub stopniowe redukowanie aktywmości |
Przeciętna |
selektywna poprawa pozycji konkurencyjnej |
poszukiwanie lub utrzymanie niszy rynkowej |
poszukiwanie niszy lub stopniowe redukowanie aktywności |
stopniowe redu-kow'anie aktywności |
Słaba |
silna poprawa lub niepodejmowanie działania |
silna poprawa lub wycofanie się |
stopniowe redukowanie aktywności |
wycofanie się |
Źródło: Z. Dworzecki, Rodzaje metod portfelowych, „Przegląd Organizacji 1989”, nr 6, s. 47.
Interpretacja poszczególnych SBU na macierzy jest następująca:
- produkty A to dylematy, mają szanse ekspansji przy zastosowaniu odpowiednich strategii finansowo-marketingowych,
- obszar B to rozwojowi zwycięzcy, wymagają właściwych strategii marketingowych i finansowych, gdy w firmie występują ograniczone zasoby należy dokonać wyboru pomiędzy produktami A i B (na korzyść A),
- produkty C to potencjalni przegrani, słaba pozycja, sektor w fazie wzrostu,
- produkty D, pomimo bieżących trudności mogą stać się liderami rynkowymi lub zyskownymi producentami, co związane jest z mocną pozycją firmy w tym obszarze,
10 Por. J. Krupski (red.), Zarządzanie strategiczne..., op. cit., s. 162-163.