86973 wstęp do teorii polityki img 76

82

środków polityki zagranicznej tj. środków politycznych, ekonomicznych, wojskowych orazk.ulturowo-ideologicznych może przybrać formę prawną.

Przyjmując kryterium czasowe, środki polityki zagranicznej państwa można analizować jako: krótkofalowa: średniofa!ow'e; długofalowe.

Zdarza się, że zastosowany środek jest również celem. Na przykład przystąpienie Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego w 1999 roku było celem samym w sobie, jak również długofalowym środkiem politycznym i wojskowym dla zapewnienia bezpieczeństwa kraju.

Z punktu widzenia sposobu oddziaływania środki polityki zagranicznej państwa można postrzegać jako środki: dwustronne, stosowane w bezpośrednich kontaktach dwóch państw oraz wielostronne, stosowane przez grupy państw lub organizacje międzynarodowe.

W związku z tym, że podział według kryterium przedmiotowego wydaje się najważniejszy środki polityczne, ekonomiczne, wojskowe oraz kulturowo-ideolo-giczne polityki zagranicznej państwa zostanąbliżej scharakteryzowane w ramach niniejszego opracowania. Pozostałe pojęcia posłużą ty Iko jako terminy wzbogacające i uzupełniające przeprowadzaną analizę.

3. Charakterystyka środków i metod polityki zagranicznej

3.1. Środki polityczne

Środki polityczne polityki zagranicznej państwa obejmują wszelkiego rodzaju oświadczenia i deklaracjo polityczne oraz szeroko pojętądziałalność dyplomatyczną, rozumianą współcześnie jako „oficjalną działalność organów państwowych o kompetencjach w sterze stosunków' międzynarodowych, głównie przedstawicieli dyplomatycznych realizujących zewnętrzne funkcje państwa służące utrzymaniu i prowadzeniu stosunków między państwami, zapewniające ochronę praw i interesów państwa i jego obywateli za granicą”"'. Dyplomacja służy realizacji celów polityki zagranicznej państwa. Może obejmować działania stricte polityczne, jak również wykorzystywać inne środki polityki zagranicznej państwa, np.: ekonomiczne, wojskowe lub kulturowe. Mówi się więc o dyplomacji ekonomicznej, dyplomacji wojskowej oraz dyplomacji kulturalnej.

W niniejszym opracowaniu skoncentrujemy się jednak na polityczny'ch działaniach dyplomacji. W takim rozumieniu dyplomacja jest instrumentem polityki zagranicznej stosowanym w ramach środków' politycznych. Niewątpliwie dyplomacja może być także środkiem samym w sobie.

Państwa posługują się dyplomacją w różny sposób. Stosują metodę pozytywną, w której wykazujądobrą wolę, obiecują korzyści, zachęcając dane państwo do nawiązania bliższych kontaktów oraz metodę negatywną, używając formy przy-^!* Julian Sutor, Prawo dyplomatyczne i konsularne; Wydanie V, Warszawa: PWN 1996, s. 28.