87893 IMGb98

(np. przy przekładniach zębatych z kołami o uzębieniu skośnym — rys. 9.4c i przekładniach ślimakowych)* które rozkładają się na siły składowe poprzeczne i wzdłużne w stosunku do osi wału* a tym samym powodują poprzeczne i wzdłużne obciążenie łożysk. Powoduje to konieczność wyznaczenia obciążenia zastępczego* którego wartość będzie podstawą doboru łożysk według dotychczas poznanych zasad.

Obciążenia zastępcze oblicza się wg ogólnego wzoru jj

P~XrF,+ YrF_w    JBm, (10.11)

w którym:

F — obciążenie zastępcze w daN (wartość podstawiana do wzorów 10.9 lub 10.10),

F_p — obciążenie poprzeczne do osi wału*

F_w — obciążenie wzdłużne, u X — współczynnik obciążenia poprzecznego*

Y — współczynnik obciążenia wzdłużnego.

Wartości współczynników X i Y zależą od rodzaju łożyska oraz od stosunku FJF_p.

Poszczególne łożyska poprzeczne mają różną zdolność do przenoszenia dodatkowo obciążeń wzdłużnych, a łożyska wzdłużne — do przenoszenia obciążeń poprzecznych. Dlatego podczas obliczania obciążenia zastępczego należy najpierw sprawdzić, w jakim stopniu dane łożysko jest zdolne do przenoszenia innych obciążeń, niż podstawowe.

W katalogu są podane wartości współczynnika 9 który charakteryzuje konstrukcję łożyska w zakresie zdolności do przeniesienia dodatkowych obciążeń.

Dla łożysk kulkowych zwykłych wartość e zależy od stosunku F_a/C₀; przy FJC₀ = 0,0144-0,56 wartość e wynosi 0,!9-f0,44. Znając stosunek obciążeń FJF_P> należy porównać go z wartością e. Gdy FJF_P < e, wówczas wartości współczynników obciążeń wynoszą: X = 1; Y = 0, co oznacza* że w obliczeniach pomija się wpływ obciążenia wzdłużnego. W tym przypadku F = F_p. Gdy FJFp > e, wówczas obciążenie zastępcze F oblicza się z wzoru 10.11* przyjmując:

X = 0,56; 0,46 lub 0,44 — zależnie od wielkości luzu (mniejsze wartości przy luzach powiększonych),

Y — zależne od stosunku FJC₀ i wielkości luzu.

Jeżeli obliczona wartość obciążenia zastępczego będzie mniejsza od wartości Fp, należy przyjąć, że F ~ F_p.

Łożyska toczne mogą być stosowane do pracy w temperaturze do -t 120 °C. Nawet jednorazowe nagrzanie łożyska do wyższej temperatury powoduje częściową stratę nośności wskutek odpuszczenia pierścieni lub elementów tocznych i zmniejszenia ich twardości. Dla łożysk narażonych na działanie wyższej temepratury przyjmuje się obniżoną nośność łożyska wg zależności