Właściwości fizykochemiczne.
WiękjWOŚĆ Kumaryn ma podstawniki w pozycji C-7 ora/, czasem w pozycjach C-5, C-ó, C-8. Są l» grupy liydraksylowc. mcluksyluwc, łańcuchy alifatyczne.
Glikozydy kmnarynowc maj;| charakter hydnililuy.
Drugą grupy stanowią kumaryny lipofilne, klńrc łalwo subłimują, są lot ucz parą wodną i przechodzą do odpowiednich olejków eterycznych. Rozpuszczałność kumaryn jest różna: zależy od obecności grup fenolowych i wiązania glikozydów ego.
Większość rozpuszcza się dobrze w etanolu, inclanolu. niekiedy w licuzenie. chlonifnrmie i eterze. Wodne luli alkoholanu roztwory kumaryn wykazują silną ilunrcsccncję.
Wlaściwuśei lecznicze
Kumaryny należą do substancji biologicznie czynnych o zróżnicowanym tly.lnliinjti. Niektóre mają właściwości fulouc/idującc. inni' silnie absorbu ją promienie nadfioletowe w pcwnycli zakresach długości fal i mają zastosow anie jako środki świallochroniic (eskulina). Wiele kumaryn ma działanie uspokajające na GUM, niektóre działają spazmmitycznie i hiputensyjnie na iiac/yuio krwionośne.
Niektóre z kumaryn działają podobnie jak leki s\ ill etyczne (Conhilufi) w choruhie nadciśnieniu wej.
W lecznic (wie mają zas I usmva nie jaku leki rozszerzające naczynia wieńcowe. Inne poprawiają pignieiKację skóry w biebiclwie i w łuszczycy, wykorzystywane są jako środki zapachowe i kosmetyczne
Wn/niejs/c k u ma r y uy
Kumaryna* w roślinach występuje najczęściej w postaci glikozyd owej, z której wytwarza się podczas suszenia. Występuje w nostrzyku, marznące wonnej, żuhrówcc. Ma właściwości spazm olityc/uc, przcciwulirzękuwc. wpływa uspokajająco. Jest związkiem urządzającym wątrobę. Dlatego jest stosowana jako środek zapachowy. aromatyzujący.
Unibclih;rnn-hvd raksy kumaryna występuje najczęściej w postaci widnej w rumianku i wielu innych roślinach z rodziny As/eruccao, Apiaccae, Salami cena. Absorbuje Świniło nadfioletowe w zakresie długości fal 280-315 om.
(Cskiilina występuje w kor/.e kasztanowcu. Ma ulu ś ci u.oś ci witaminy I* (Venescin), ma też silne właściwości świniło chromie, wchodzi w skład pudrów; świadnchronnycli (przeciwko piegom).
Kskulciyna, najczęściej występuje w postaci glikozydu cskuliny, występuje w korze kasztanowca, jesionu, korzeniach cykorii podróżnika.
Skopolclyua występuje iv lulec/nicy kraińskicj Sco/iołia carninlicu. Wykazuje wlaiciwości cytostatyczne i hipufciisyjnc.
Oslcnol, Ostoi kumaryny występujące w korzeniach urcydzięgln w pasternaku, barszczu i innych roślinach z rodziny Sclcrowatycli.
Kuraimkomaryny
ISoralcn w ystępuje u f*xnrulea inucrustuchya (luihuciuic) i IV liściach figowców (Moruccuc). Jest związkiem silnie uczulającym na światłu lecz duśc toksycznym. W leczeniu hicluetwa w ykorzystuje się jego pochodne uzyskane m.iii..'/ pasternaku, aminku większego, selera, dziurawca.
liergapten mrzyoiywiiuy z olejku licrgamniowego. występuj i: u aminka większego, selerów, barszczu.
Ks»otntuksyno'/oala/la największe zastosowanie w lecznictwie jaku środek pobudzający pigmen locję skóry w bielące wie i łuszczycy.
Piraiiokuiiiuryiiy
Wisnadyiia- obok kcliny jcilen / najważniejszy eh /wią/kóu czynnych aminka egipskiegu. Działa rozszerzają cu na naczynia wieńcuive. spa/inidilyc/.nie na mięśnie gładkie oskrzeli i przewodu pokarmowego. Umniejsza stężenie cholesterolu i lipidów we krwi. Stosowana w dusznicy bolesnej, dychawicy oslir/elowej.
Pikiimnrol* po wstaje w gnijącym stanic nostrzyka lekarskiego, otrzymuje się go również svmetvc/nic. Jest środkiem hamującym koagulację krwi.
AflatukseiiN związki Uuitiarynuwe wytwarzane przez grzyby pleśniowe AspergillusJhivux. .kdcii z uajważuicjs/y cli czynników kanccrngemiyrli. Często występują w źle pr/echonywanieli iir/.cszk:iclt zieiiinych purażunycli tym grzybem.
Surowce kiimarynowe
Ziele nostrzyka
Owoc Kcli (aminka egipskiego)
Owoc aminka większego
Ziele marżanki
Kora jesionu
Ziele bytiey bożego drzewka Kwiat kasztanowca Kora kasztanowca Ziele ruty Surowce olejkowe Korzeń wre Y dzięgla Korzeń biedrzcócn mniejszego Korzeń bietlrzeńca większego
Ili
Ziele uastr/.yka z roślin nostrzyka żółtego i wyniosłego {MiłUhtus (fi ci nu lis i ul/issinuis). .Są Iii rośliny dwuletnie lub jednoroczne pospolicie rosnące u» suchych pr/.ydrożacli, łąkach na całym ni /u. Zbiór odbywa się ze sianu naturalnego w okresie kwitnienia. Surowiec zawiera kumarynę do il.V% sapngciiiny iriierpenuwc,. Ilawiinuidy
Ma ziiMusuwaiiie jaku środek rozmiękczający lira/ w niics/aiikoeh ziołowych.
1'rzcibtwkowanie może prowadzić do bólu głowy, nudności. U bydłu karmionego nostrzykiem obserwowano krwawienia wskutek działania dikuinarnlu /i i iii icj sza ją l* ega kr/epliwuść krwi.