89143 skanuj0019 (223)

Rozwój społeczno--moralny podstawowym celem wychowania

Inne cele wychowania godne preferencji

Jednym z najogólniejszych celów wychowania jest też wspo® maganie dzieci i młodzieży w ich rozwoju społeczno-moralnym, a więc umożliwianie im w miarę samodzielnego kierowania takim rozwoje** i zapewnienia niezbędnego wsparcia ze strony wychowawców. W tym i znaczeniu cele wychowania to nade wszystko mniej lub bardziej jasij® wizja tego, w jaki sposób powinni rozwijać się chłopcy i dziewczę®

—    zwłaszcza pod względem społeczno-moralnym — dzięki aktj^H ności samowychowawczej. Cel taki może nie wszystkim odpowiada® w szczególności zaś tym, dla których cele wychowania to przede wsz^H kim „wyobrażenie o tym, jakie dyspozycje powinno się rozwijać u ucz- j nia dzięki działalności wychowawczej (np. uczciwość, pilność, kreat^H ność)” (H. P. Nolting, P. Paulus, 1992, s. 39). Twierdzą tak przewal^® teoretycy wychowania, dla których wszelkie oddziaływania wychoj wawcze polegają w szczególności na bezpośrednim kierowaniu ra® wojem ucznia czy wychowanka. Tutaj znacznie ogranicza się włas^B aktywność wychowawczą dzieci i młodzieży.

Cele wychowania godne preferencji są próbą pogodzenia ze*^B bącelów realizowanych zarówno w wyniku osobistego zaangażow^H dzieci i młodzieży w proces samowychowania, jak i dyrektywnego**® bec nich postępowania wychowawczego rodziców, wychowawców fla® czycieli. W celach tych sugeruje się więc pewną dwutorowościo® działywań wychowawczych, tj. w odpowiednich proporcjach zaró*^H samowychowanie wychowanków, jak i przez kierowanie ich rozwoje* z zewnątrz.

Wśród tego rodzaju celów wychowania szczególnie wysoką ran* mają cele, zakładające uwewnętrznianie u dzieci i młodzieży taki® wartości podstawowych, jak:

—    altruizm, czyli zabieganie o dobro drugiego człowieka w sposób śj*® domy, bezinteresowny i dobrowolny;

—    tolerancja, tj. wyrozumiałość wobec ludzi o różnym wyznaniu ® ligijnym, światopoglądzie, sposobie myślenia i odczuwania,; poi chodzenia społecznego, stylu życia, rozwoju umysłowego, sta® zdrowia, wieku i płci;

—    poczucie odpowiedzialności zwłaszcza za własne czyny, dokodfl wane zgodnie z zobowiązującymi zasadami i normami moralny® oraz własnym sumieniem;

—    wolność polegająca na braniu odpowiedzialności za swe postg® wanie i kierowanie nim zgodnie z poczuciem powinności moraln® a więc umożliwiająca dokonywanie trafnych wyborów i wysl® ocenę wszystkich pozostałych wartości podstawowych;

—    sprawiedliwość, czyli przestrzeganie prawa w najogólniejszym tegfl słowa znaczeniu, w tym zwłaszcza prawa naturalnego.

138 Cele wychowania