[4] Molecular Sieves, Biuro Wydawnicze ..Chemia", Wystawa 1973.
15] W.M. Maier, Molecular Sieves, Society of Chemical InduBtry, London 1968.
(6) W.M. Meier, D.H. Olsoa, Adv. Chem. Ser., 101, 155 (1971).
[7] L. Broussard, D.P. Shoemaker, J. Am. Chem. Soc.. 82,1041 (1960).
(8) P.E. Pickertf J.A. Rabo, Proe. Srd lat. Congr. Catal., Amsterdam 1964, b. 714,
[9] J.V. Smith, ACS Advances in Chemistry Series, 101,171 (1971).
110) J.A, Rabo, C.L. Angoli, V. Shomaker, Trudy IV Mieżdunarodnogo Kongreasa po Katalizu, Nauka, Moskwa, vol. 2 {1970), s. 115.
[U] W.M. Meier, Z. KrifJtallogr., 115, 439 (1961).
(12) T.E. Whytejr., E.L. Wu, G.T. Kerr, P.B. Venuto, J. Catal. 20, 88(1971).
[) 3) L. Puppe, Chemie in unaerer 2^eit, 20, 117 (1986).
[14] J. Dwyer, Chemistry and Industcy (1984), nndb,
[15] G.T. Kokotailo, S.L. Lav;ton, D.H. Olson, W.M. Meier, Naturę, 272,437 (197$).
[16] G.T. Kokotailo, P. Chu, S.L. Lawton, W.M. Meier, Naturę, 275,119 (1978).
[17] R.M. Bfirrer, Naturę, 104,112 (1949).
[18] A. Hirschler, Proc. Srd Inter. Congr. Catalysis, Amaterd3in, voJ. 1(1965), 3- 726,
[19] C.S. Planck. Proc. Srd Inter. Congr. Caialyste, Amsterdam, vol. 1 (1965), a. 727. 120) G.W. Ciciszwili, T.G. Andronikaszwili, G.N. Kitów, Ł.D. FiJizowa, Zeolity naturalne, WNT, Warszawa 1990.
[21] O. Petzold, H.J. Feli, Abfallwirtschafts JramaJ, A 9626'E (1994).
rozdział 10.
Węgiel aktywny jest otrzymywany na slcalę przemysłową na drodze karbonizacji i aktywacji następujących surowców: węgła kamiennego i brunatnego, półkok&u, koksu, torfu, drewna, ligniny, pestek owoców, skorup orzechów, polimerów organicznych, odpadów przemysłowych (gumy, bakelitu, skal płonnych). W zależności od charakteru surowca wyjściowego imienia się technologia produkcji węgla aktywnego, właściwości, zastosowanie i cena. Wymienione materiały poddaje się w pierwszym etapie karbonizacji. Proces karbonizacji, czyli piroliza wyjściowego materiału, przeprowadzana jest bez dostępu powietrza i bez udziału czynników chemicznych. Powstały produkt jest mało aktywny adsorpcyjnie,
0 powierzchni właściwej laiku mr/g. W następnym etapie karbonizat poddawany jest procesowi aktywacji, w efekcie którego tworzy się węgiel aktywny.
W wyniku karbonizacji otrzymuje się na przykład z węgli słabo spiekających tanie adsorbenty ziarnowe, które formuje się przez dodanie lepiszcza w granulowane (formowane), natomiast z węgli spiekąjących się otrzymuje się granulowane. Jako lepiszcze stosowane są smoły drzewne
1 węglowe oraz paki. Zawarte w smole substancje sprzyjają zlepianiu cząstek węgla, wpływają na stopień rozwinięcia struktury porowatej oraz na wytrzymałość mechaniczną.
Karbonizacja jest najważniejszym etapem w procesie otrzymywania węgli aktywnych, której poddaje się węgle. W pierwszym etapie uformowane z pyłu węglowego i lepiszcza granule suszy się w temperaturze około 200 VC w celu usunięcia nadmiaru lepiszcza, a następnie poddaje się obróbce termicznej w temperaturze od 500 do SOO °G (najczęściej 600 °C). Wydzielają się wtedy części lotne i powstaje pierwotna struktura porowata. Zachodzące procesy polikondensaęji i polimeryzacji prowadzą do po-
135