254 Buddyzm
§40. - Postrzeżenie {sańnia)t o mnisi, nie jest ja(źnią). Gdyby postrzeżenie, o mnisi, byio ja(źnią), postrzeżenie nie podlegałoby chorobie i powiedzielibyśmy: „Niechaj me postrzeżenie będzie takie to a takie; niechaj mc postrzeżenie nie będzie takie to a takie”. Ale ponieważ postrzeżenie, o mnisi, nie jest ja(źnią), przeto postrzeżenie podlega chorobie i nic możemy powiedzieć: „Niech mc postrzeżenie będzie takie to a takie; niech me postrzeżenie nie będzie takie to a takie”.
§41. - Formacje (sankham), o mnisi, nie są ju(źnią). Gdyby formacje, o mnisi, były ja(źnią), formacje nie podlegałyby chorobie i powiedzielibyśmy: „Niechaj me formacje będą takie to a takie; niechaj me formacje nie będą takie to a takie”. Ale ponieważ formacje, o mnisi, nie są ja(źnią), przeto formacje podlegają chorobie i nie możemy powiedzieć: „Niech me formacje będą takie to a takie; niech mc formacje nie będą takie to a takie”.
§41. (a) - Świadomość (unńniana), o mnisi, nic jest ja(źnią). Gdyby świadomość, o mnisi, była ja(źnią), świadomość nie podlegałaby chorobie i powiedzielibyśmy: „Niechaj ma świadomość będzie taka to a taka; niechaj ma świadomość nie będzie taka to a taka”. Ale ponieważ świadomość, o mnisi, nie jest ja(źnią), przeto świadomość podlega chorobie i nie możemy powiedzieć: „Niech ma świadomość będzie taka to a taka; niech ma świadomość nie będzie taka to a laka”.
§42. - Jak więc myślicie, o mnisi, czy ciało jest trwale czy nietrwałe?
- Jest nietrwałe, Panie.
- A czy to, co jest nietrwałe, sprawia ból czy radość?
- Sprawia ból, Panie.
- A czy to, co jest nietrwałe, bolesne, podległe zmianie, można uważać [za „ja”] w ten sposób: „to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja”?
- Nie, Panie, tak nie można [uważać],
§43. (a) - Czy uczucie, o mnisi, jest trwałe czy nietrwałe?
- Jest nietrwałe, Panie.
- A czy to, co jest nietrwałe, sprawia ból czy radość?
- Sprawia ból, Panie.
- A czy to, co jest nietrwałe, bolesne, podległe zmianie, można uważać [za , ja”] w ten sposób: „to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja”?
-Nic, Panie, tak nic można [uważać].
(b) Czy postrzeżenie, o mnisi, jest trwale czy nietrwale?
- Jest nietrwale, Panie.
- A czy to, co jest nietrwale, sprawia ból czy radość?
- Sprawia ból, Panie.
- A czy to, co jest nietrwale, bolesne, podlegle zmianie, można uważać [za „ja”] w ten sposób: „to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja”?
- Nie, Panie, tak nie można [uważać].
(c) Czy formacje, o mnisi, są trwale czy nietrwale?
- Są nietrwale, Panie.
- A czy to, co jest nietrwale, sprawia ból czy radość?
- Sprawia ból, Panie.
- A czy to, co jest nietrwale, bolesne, podlegle zmianie, można uważać [za „ja”] w ten sposób: „to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja”?
- Nie, Panie, tak nie można [uważać].
(d) Czy świadomość, o mnisi, jest trwała czy nietrwała?
- Jest nietrwała, Panie.
- A czy to, co jest nietrwałe, sprawia ból czy radość?
- Sprawia ból, Panie.
- A czy to, co jest nietrwałe, bolesne, podległe zmianie, można uważać [za „ja”] w ten sposób: „to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja”?
- Nie, Panie, tak nie można [uważać].
§44. - Dlatego, o mnisi, jakakolwiek forma cielesna, [która] była, będzie i jest teraz, należąca lub nienalcżąca do istot żywych, gruba lub subtelna, niższej lub wyższej rangi, odległa lub bliska, cała (wszelka) ta forma cielesna nie jest moja, nic jest mną, nie jest moim „ja”: tak należy ją rozpatrywać, zgodnie z prawdą, prawidłowym poznaniem.
§45. (a) - Jakiekolwiek uczucie, o mnisi, [które] było, będzie i jest teraz, należące lub nienałeżące do istot żywych, grube lub sublcl-