WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH288 I

21 z

prawodawcy moralności, które wreszcie z Buddyzmu nic prócz obrazu Buddy nie przyjęło i do innych swych bożyszcz jedno bożyszcze więcej dołączyło ^ł).

Nauka Buddy nie była głoszoną jednemu wybranemu ludowi, lecz całśj ludzkości i tak jak chrześciaństwo zaginęło w ludzie żydowskim, tak i ona zaginęła śród Indów, chociaż po wielu wiekach wyłącznego panowania, a przynajmnićj z lądu stałego została wypartą i tylkc na wyspie Ceylon jeszcze się utrzymuje. W zachodniej części dziedziny swego rozprzestrzenienia w Kabulu, Taberistanie i Kurcli-stanie wytępił ją miecz islamu. Wreszcie buddyzm rozpadł się dość wcześnie na szkołę północną i południową. Do południowej czyli starszej, którćj w języku pali spisane księgi według wszelkiego prawdopodobieństwa jeszcze na 3 zborze buddystów w 3-im wieku prz. Chr. zostały ułożone, należy wyspa Ceylon Birma, Siam t. j. kraje malayockińczyków w ogóle. Na wyspie Jawie, gdzie buddyzm szczęśliwym sposobem cześć braminów wyparł, uległ on z swój strony w 15 wieku islamowi Księgi szkoły północnej, chociaż napisane w sanskry-cie, jednak młodsze, zostały dopiero na 44 zborze buddystów, w czasach około Narodzenia Chrystusa, stanowczo ułożone. Temu nowożytnemu buddyzmowi hołduje Nepal i inne kraje w górach himalajskich, Tybet, ludy mongolskie, Chiny i Japonia. Do Chin miał się pierwszy miosyjonarz już na 217 lat prz. Chr. dostać, lecz dopiero cesarz Ming-ti uznał naukę Gautamy i uprawnił ją w r. 65 prz. Chr. ²). No-wowiercy czczą wielką liczbę Bodhisatwów, istot, które tylko o jeden stopień od Buddhy się różnią, i również do Nirwany wejść by mogli, tylko z miłosierdzia i dla wybawienia swych braci tego się wyrzekli, by duszom pobożnym, wzywającym ich w modlitwie, dać pomoc. Od czasu cesarzów mongolskich na tronie chińskim głowa kościoła w Tybecie, mająca swą siedzibę w Loża, uważaną jest za wcielenie Bodhi-satwy Padmapani. Jego nazwa Dalai-Lama, czyli Lama mórz ziemi ³) powiała dopiero w 15 stulecie, gdy kościoł północny z powodu bez-■ żeństwa kapłanów się rozpadł. Naczelnik tych, którzy kapłanom żenić się pozwalają, ma pod nazwą Bogda Lama swe siedlisko w Taszil-hunpo. I ten lama uważany jest za wcielenie Bhodisatwy. t. j. Ami-

*) Max. Muller. Essays. Leipzig 1869. T. I, str. 339.

²)    M a x. M u 11 e r, 1. c. T. I str. 223.

³)    Po tybetańska bla-ma, zwierzchnik, od bla w górze. Friedrich Muller, Reise derFregatte Norarra. Anthropologie, III kbtheil, str. 150.

http://rcin.org.pl