WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH191 I

175

(2326 lat prz. Chr.) panował przecież wielki przepych w odziezy, nie były trzewiki i sandały wcale znane i). Boso chodzące ludy można obecnie wszędzie w blizkości równika spotkać, gdy tymczasem wszędzie tam, gdzie śnieg dłużej leży, ziemia marznie lub przynajmnićj mocno się w nocy ochładza, wcześnie o ochronie nóg pomyśleć musiano. W Afryce wspominają o użyciu sandałów przez Murzynów Man-dingo w Musardo ²), a nawet dziwnym sposobem u nago zresztą chodzących Murzynów Bari nad brzegami białego Nilu ³), u ludu Kissama w Angola ⁴), u Kafirów ^ó) i i. Murzynów pokolenia Bantu,' a nakoniec i u Hottentotów ⁶).

Ponieważ wiele zwierząt, a nawet niższych, szuka i przyrządza sobie sztuczną ochronę od szkodliwego wpływu niepogody i nie znaleziono dotąd ani jednego ludu na ziemi bez jakiegokolwiek schronienia, więc pierwszy popęd do budownictwa musi być tak dawny jak i sam ród ludzki. Najdawniejsze ślady naszych przodków znaleźliśmy w jaskiniach, lecz ztąd nie możemy wyprowadzać tego wniusku, że takie przyrodzone schronienia, mogące się znajdować tylko w okolicy skalistćj, mianowicie w górach wapiennych, stanowiły najdawniejsze mieszkanie człowieka lub też dały powód do pierwszych sztucznych ochron. Ile razy Buszmani podczas swych wypraw swe jaskinie opuszczają i pod gołem niebem zanocować są zmuszeni, pokrywają się piaskiem lub też splatają sobie dach w gęstwinie z chrustu i konarów. W porze roku łagodnej osłaniają się Australczycy wiatrochio-nami z liścia, w innych czasach rozpinają kawały kory, mające niekiedy 12 stóp długości a 8—10 szerokości, nastożkowem wiązaniu w postaci szałasa lub namiotu ⁷). Podobny namiot letni, z kory brzozowćj zszyty, wystarcza Ostjakom w Syberyi ⁸) a jezuita Ch arie voix opisuje, że namioty wielu myśliwskich ludów w Kanadzie ⁹) nie są o wiele lepsze.

¹) Rawlinson. Great monarchies. T. I, str. 105.

²) Z Andersona. Journey to Musardo w Mittheil. d. Wien, geog. Ge-sells. 1871, str. 368 i 425.

³) W v. Haryiers Reisen am obern Kil, str. 37.

Hamilton w Journ, of the Anthrop. Instit. T. I, str. 158.

⁵) G. Fritsch. Eingeborne Sudafrikas, str. 60 i 222.

⁶) Kolbe. Cap der guten Hoffnung, str. 476.

^T) Dnmont dHJryille. Voyage d’Astrolabe. T. I, str. 407. Atlas. tabl. 18.

⁸) Pallas. Voyages, Paris 1793. T. IV, str. 57.

⁹) Nouvelle France. T. HI, str. 384.

http://rcin.org. pi