39 3
teryjała, albo na szyi, albo u pasa, albo też na rękojeści swej szabli. Ó\V talisman spełnia u Dayaka to samo przeznaczenie, co torba do leków u lekarnika pomiędzy Indyjanami Amerykańskiemi.
Dom Dajaka jest drewniany, zbudowany na palacli do 20 stóp czasem wysokich i albo mniejszy na 3—4 rodzin, albo też 200—300 st. długi, mieszczący w sobie więcej niż półsetek rodzin. Takie chaty są podzielone na dwie połowy, z których jedna przeznaczona jest do wspólnego użytku i na wspólne zebrania, druga zaś podzielona na tyle izb, ile rodzin mieszka. Każda izba ma swe osobne ognisko i kuchnię. Każdy dom ma dwoje drzwi, do których prowadzą belki ponarzynane jak stopnie. W każdem siole znajdują się budynki gminne, w których zdobyte na wrogu czaszki się przechowują i gdzie nieżonata młodzież wspólnie sypia. Takie domy są za zwyczaj znacznie wyższe od innych i zbudowane na palach, na 25 st. wysokich.
Pożywienie Dayaka stanowi głównie ryż gotowany, uprawiany z wielką troskliwością. Niektóre więcćj na północno zachód mieszkające pokolenia trzymają się gospodarstwa siedmioletnio ugorowego, t.j. że jedno i to samo pole tylko raz na 8 lat uprawiają, mierzwiąc je spaleniem wszelkiego na niem przez ten czas wyrosłego zielstwa. Z tego powodu są one do koczującego życia zmuszone. Z domowych zwierząt posiadają tylko psa, świnię i kurę, których mięso, jako też i mięso małp i krokodylów tylko podczas uroczystych obchodów spożywanem bywa.
Układ społeczny Dayaków jest taki sam, jak i innych malajskick pokoleń. Każdy lud niezawisły ma na czele wojewodę. Godność ta jest po części dziedziczna, po części wybieralna i oddawana zwykle większością głosów mężniejszej lub większy wpływ wywierającój osobie. Rzeczywista władza zaś tych wojewodów nie jest wielka, gdyż wszystkie ważniejsze sprawy i przedsiębierstwa rozstrzyga zebranie ludowe czyli wiec. Sprawiedliwość wymierzana bywa według istniejących praw zwyczajowych (hadat). Dayakowie są ludem wojowniczym, chociaż nie bardzo walecznym, co łatwo poznać można z uzbrojenia wojownika, różniącego się według okolicy. W ogóle składa się ono jednak z hełmu, z naszyjnika z zębów dzikiego zwierzęcia, z pancerza ze skóry lamparta łub niedźwiedzia, kory drzewnej lub plecionki ze sznurów, z tarczy z kory drzewnćj lub drzewa, pokrytćj najdziwacz-niejszemi postaciami, z naramienników, często i nagolenników, z miecza i 5—6 stóp długiego grotu z wąsami, oraz innych przedmiotów, służących w części do ustrojenia, w części zaś do napaści lub obrony,