391
afrykańskich v). Jeżeli i na to leszcze uwagę zwrócimy, że ludności, zamieszkujące południowy brzeg wyspy Cejlon, jako też Maledywskie używają języka malajskiego, to nam się może wyjaśni, jaką drogą przodkowie ludu Hova na wyspę Madagaskar się dostali.
Ocenić dokładnie uzdolnienie azyjat^ckich Malamzyków do życia społecznego i uobyczaj enia, jest obecnie bardzo trudno, gdyż oni bardzo wcześnie utracili swą samoistność. Osadnicy najprzód bramańscy a potem buddyści przynieśli z sobą indyjską naukę, indyjską religię, indyjską sztukę i indyjskie pismo jako też i indyjski kalendarz na wyspę Jawę 2), prócz tego nie pominęli ani Malakki ani Sumatry. Z wygaśnięciem budyzmu na wyspach Sunda runęły w gruzy i ówczesne świątynie. Na jdawniejsze pisane ich pomniki wspominają o państwie na wyspie Sumatra, mającem w Menangkabao swe ognisko, zkąd doświadczeni żeglarze i awanturnicy morską przedsięwzięli wyprawę dla osiedlenia się w roku 1160 p. Chr, na Singaptftl Od owego czasu przenosili głównie Arabowie swą kulturę i oświatę na ludy wysp Sunda. Jedni tylko Dayakowie na wyspie Borneo i bitni Bat ta na wyspie Sumatra zdołali swą nietykalność zachować i wpływy obce odeprzeć. Daya-ki nie wzmeśli się przy swoim samodzielnym rozwoju o wiele wyżćj nad Polinezyjczyków7 3). U niek to istniał starodawny zwyczaj rabowania czaszek, nim go Radscha Sir James Brock ukrócił. Ten zwyczaj był w pradawnych czasach prawdopodobnie właściwością całego malajskiego szczepu, gdyż Bechtinger odkrył niedawmo jego ślady na ■wyspie Form osa 4); u ludu Batta na Sumatrze panował jeszcze w lu stuleciu 5). Znaczenie tego szczególnego zwyczaju zdobycia sobie zkąd kolwiekbądź przemocą lub podstępem czaszki, aby jr jako skarb najdroższy wziąść z sobą do grobu, tłomaczy się tym ludowym przesądem, że w miejscu zamieszkania zmarłych dawniejszy właściciel czaszki późniejszemu jćj posiadaczowi jako niewolnik posługi pełnić musi 6). O ludożerczych Battakach nakoniec wspomnieliśmy już powyżej,
l) Lieut. O 11 i v i e r. 1. c. sir. CXXIV.
Fried. Mueiler. Reise der Fregatte Novarra. Anthrop. III, Abth.
itr. 92.
3) O ich obyczajach zobacz poniżej sir 396.
4) Ausland 1872, N° 24, str. 550.
5) Kunst mann Indien in fo Jahrhuadest. MÅ„inchen 1863, str. 4o.
6) Ty lor: Anfiauge der Cultur. T. I, stv. 452.