142
wierniejsze niż na wielu egipskich pomnikach ’). Lichtenstein zaprzecza, aby Buszmani mieli jakiekolwiek pojęcie o najwyższćj istocie 2), lecz późniejsi twierdzą, iż dostrzegli u nich ślady wiary w bóstwo męzkie i żeńskie 3), a na każdy sposób żyją wśród nich kapłani czarnoksiężnicy 4). Ponieważ przysłowie ich mówi, że śmierć to tylko sen, więc się rozumie prawie samo przez się, że do zmarłych się modlą, jak się L i v i n g s t o n e 5) sam o tern mógł przekonać. Nie-umiarkowauie i niechlujstwo, oto jedyne przewinienia, o które je oskarżyć można.
Inną starożytną rasę ludzką spotykamy w odwiecznych lasach wyspy Ceylon. Tam żyje lud Yedda, lud koczowniczy i myśliwski, liczący zaledwie 8000 dusz,^ na wpół nagi, którego język ma być starożytnym, ani sanskrytem, ani narzeczem pali nie zakażonym językiem syngalezkim. Czaszki tego ludu są wązkie (wskaźnik 60—78), lecz zawsze znacznej wysokości, znośnie średnio skośnoszczękowe,. a kości licowe mało wydatne 6). Z ościennemi ludami utrzymują nieme związki kupieckie i otrzymują od nich za wosk i kość słoniową narzędzia i sprzęty, przenoszące ich w wiek okresu żelaznego. Oni me gardzą najwstrętniejszym nawet jadłem, jak np. gnijącem mięsem, chociaż z drugićj strony związani są zakazem używania pewnych potraw i nie ruszą nigdy jadła, przyrządzonego przez Kandyjczyka,. z obawy utracenia swój kasty, gdyż szczególnym sposobem roszczą oni sobie prawo do pochodzenia z wyższej i szlachetniejszej kasty, którą im też sąsiedzi chętnie przyznają. Zarzut, jakoby czcicielami szatana byli, należy tak rozumieć, iż starają się szkodliwe potęgi oddawaniem swój czci przebłagać i przychylniej szemi sobie uczynić. Obszary myśliwskie podzielone są pomiędzy pojedyncze rodziny na własność nienaruszalną 7). Wreszcie ów lud odznacza się jeszcze tćm wśród ludów wielożeństwu hołdujących, że tylko z jedną kobietą się żeni i jest u niego przysłowie, że tylko jedna śmierć męża i żonę z sobą rozłączyć zdoła 8).
') F r i t s ch, Die Eingebornen Siidafrikas sir. 426 i tabl. 50.
2) Reisen im sudlichen Afrika. Berlin 1811. T. II str. 328.
3) W a it z, Anthropologie T. II str 346.
4) Fritsch. Eingeborne str. 427.
5) 1. c. T. I, str. 200.
6) Bernard Daris, Thesaurus craniorum str. 132.
7) Sir Em mer son Tenent. Ceylon, T. II, str. 429.
8) Taylor, Anfange des (jultur, I, str. 52. Lubbock, Prehistorie Times,,. 1869, str, 424.