WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH464 I

fińską. Pierwotne ich siedziby leżały w części dalej na wschód i południe niż obecnie w okolicach Urala i ałtajskich gór, zkąd też i szczep cały nosi nazwę uralo-altajskiego ¹). Do Ugrów zalicza C as tren Ostjaków z prawego brzegu rzeki Oby, Wogułów ,ze wschodniego stoku Urala i Madjarów. Że ci ostatni należą do Fin-nów, wykazał już przed stu laty S ej novics ²), jeden z towarzyszy podróży O. Heli’a, a co do miejsca, jakie ich język zajmuje, wyjaśniła ono porównacza grammatyka w ostatnich czasach dostatecznie ³). Do Bułgarów nie można już więcej Bułgarów z ponad Dunaju dolnego liczyć, gdyż oni i z języka i z cielesnych znamion należą do Słowian, którzy ostatki dawnych Bułgarów z średnich wieków zupełnie w siebie wchłonęli. Kiedy bowiem Bułgarowie z nad Wołgi swój samorząd państwowy aż do 13 wieku a swą narodowość aż do zupełnego podbicia przez Carów moskiewskich zachowali. Bułgarowie z nad Dunaju utracili swój język już wlO stuleciu, a swoją samodzielność na początku jedynastego ⁴). Inne szczątki Bułgarów przedstawiają rozrzucone nad W ołgą osady Czeremissów, M o r d w i n ó w i Czuwa-szów. W języku mordwy czeremissy to mieszkańcy na wschód. Mord-w^Tini zaś sami nazywają się od wschodu Mokszanie a od zachodu Ersa-nie. Ruysbrok nazwał ich Mozel, Merdas i Merduas; Herberstein zaś Mordva. U nich istnieje jeszcze dotąd mniej lub więcćj ukryte pogaństwo ⁵), a z powodu tych rysów starożytnych pozostali oni aż dotąd przedmiotem bardzo ciekawym dla Etnologii.

Gałęź permska otrzymała swą nazwę od Permianów, mieszkających nad wodamy Kami, w krainie Bjarma według staroskandy-nawskiej wymowy. Braćmi są im Sir jemy więcej na. północ ku lodowatemu morzu i Wotjaki na północnym brzegu rzeki Wjatka, mieszkający, z których ostatni zowią się sami Udy czyli Utmurt.

Czwarta gałęż t. j. właściwi Finn o wie zajęła brzegi północne i wschodnie bałtyckiego morza i otrzymała tę nazwę europej-

*) Por. mapę wędrówek w Ujfalry, Migrat.ions des poeuples touraniens Paris 1873. str. 120 i 130.

²) Sejnowics napisał w r. 1770, dzieło pod tytułem: Idioma Ungarorum et Lapponum idem esse.

³) Michael Weske, Untersuchungen zur vergleichenden Grammatik des finnischen Sprachstammes. Leipzig 1872.

⁴) Robert Rosler, Rumaenische Studien. Leipzig 1871. str. 239.

⁵) Haxtliausen, Studien iiber Russland. T. II, str. 16.

http://rcin.org.pi