WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH307 I

291

izie dopiero w niewoli znaczenia i siły ^x). lecz Zachariasz ) musiał już wtedy przed przymusem do postu i pokuty ostrzegać, i zbijać to mniemanie, jakoby one postanowienie boskie zmienić zdołały. Surowy chrześcianin, wierzący w opatrzność boską, nie może od boga zerwania prawidłowego postępu spraw przyrodzonych wymagać, Nasz religijny ustawodawca zabronił wyraźnie, aby o nic ziemskiego nie błagać, albowiem, nim owa prośba na myśl przyjdzie, już wszystkie potrzeby człowieka zostają przewidziane ³). Tym nieuniknionym wnioskiem z nauki o dobrotliwej opatrzności boskiej różni się chrześciań -stwo od wszelkich innych religijnych wyznań. Chrześciaństwo nie przyrzeka spełnienia choćby najmniejszego, najgorętszego, najczystszego nawet życzenia serca. Niepodobna w'ęc było większego odstępstwa od celów pierwotnej czystej religii popełnić, jak przez przyjęcie pewnej liczby politeistycznych opiekunów, któ zyrby w⁷ razie, gdyby nasza modlitwa do boga nie doszła, za pośrednika między nim a nami służyły, co drogą boczną do szamańskiej modlitwy i pacierza napo wrót wiodło.

Słow^Ta modlitwy, którą Chrystus uczniom swym zostawił, nie zawierają nic prócz modły do przedstawienia sobie niby w zwierciedle stanu chwilowego religijnego ' obyczajowego naszego wnętrza, do utrwalenia się w dążeniu do świątobliwości myślą o bogu, życzeniem, aby panowanie chrzęściańskich zasad nami zawładnęło i do przy po -mnienia sobie, że wszystko, co nas spotyka, płynie z woli dobrotbwćj opatrzności. Zawiera się tam równia* napomnienie dla nas, abyśmy tym przebaczyli, którzy względem nas zawinili ⁴), a nakoniec, aby wiara enrześciańska w nas się nie zachwiała,_ lecz wątpliwości coraz bardziej upadały. Jedynym ziemskim oddźwiękiem w⁷ tej modlitwie iest błaganie o chleb powszedni, jeżeli ono nie ma mieć tego znaczenia, że winniśmy wdzięczność za każdy dzień-życia. Ojcze nasz wymaga największego wewnętrznego skupienia, jeżeli treść jego nie ma bez śladu przejść przez nasz umysł. Lecz szamańskie zachcenia powracają z taką wytrwałością i natarczywością, iż pomimo ostrzeżeń

•) Ewald 1. c. T. VI, str 32. h cap. VII. 5—6.

³) Mateusz VI. v. Koj y«o 6 izcfrĄp tbv yptKv i/zzz, itpo rob ftać.;

KIT’?]doi 7.'Jtóv.

⁴) To samo mówi i J e s u s Sir ach (28, „Wybacz twemu bliźniemu złe, które ci wyrządził, a wtedy proś, to i tobie będą grzechy przebaczone.¹⁴

http://rcin.org.pl

19*