WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH174 I

158

Maorowie, nim się jeszcze od swych pobratymców oddzielili, już tym okropnym występkiem byli zakażeni. Dodać trzeba jeszcze i to, że i niektóre pasterskie ludy, jako to w południowej Afryce Immithlan-gowie, gałęź szczepu Żulu, nie były wolne od tój okropności !), którą u pobratymczego im ludu Basuto dopiero ich wódz Mojżesz wytępił²). Byłoby to oszukiwaniem siebię samego, gdybyśmy tę nikczemność t. z. najniższym i mniej poczytalnym ludom jedynie przypisać en cieli. Lubo Australczyków nie można w tój mierze zupełne uniewinnić ³), to je-„ dnak nie należą oni do kannibalów ze zwyczaju, C ile wiemy, to nikt nie obwiniał dotąd nigdy Hottentotów i Buszmanów o ten występek, natomiast ludożerstwo Botokudów nie podlega najmniejszej wątpliwości. Daleko liczniejsze są zaś owe przypadki, w których ten okropny zwyczaj właśnie u takich ludów i ich gromad napotykamy, które się wyższemi zdolnościami oraz bardzićj rozwiniętemi społecznemi stosunkami odznaczają, jak np. starożytni Mexikanie, o których my już kilka razy wspominali. Również i wszyscy Papuanie, a zatem mieszkańcy Nowej-Gwinei z należącemi do niej wyspami Salomona, Nowych Hebryd, Nowej Kaledonii i gromady Fidżi, są ludożercami z łakomstwa, a jednak musimy ich za plemię umysłowo tak wysoko a nawet wyżej od wszystkich ludów polynezkich stojące uznać. Z pomiędzy azyjatyckich Malayczyków podniósł się lud Batta na Sumatrze tak wysoko, że sobie osobny alfabet, chociaż według indyjskiego wzoru, wytworzył ⁴). To co holenderski gubernator w Padang podróżników¹' Bickmore ⁵) o późnem powstaniu tego oburzającego występku opowiadał nie jest niczóm innem tylko zmyślonem podaniem samych mieszkańców Tahiti zostało zniesione, to zdanie, iż ci ostatni nigdy ludożerstwa nie znali. Ger land (Waitz Anthrop. T. VI, str. 158) dowiódł to tymczasem przytoczeniem wielu przykładów.

¹)    W a i t z 1. c. T. I, str. 352.

²)    Casalis. Les Bassoutos. Paris 1859, str. 21 i 319. Do ludożerców jaskiniowych należały dwie hordy Beczuanów, Ba-funkengowie czyli Ba-hunkengowie i Ma-katta, oraz dwa ludy kafirskie Ba-makakana i Ba-mattapattapa. Ich schronienie znajdowało się w bliskości Thaba-Bosigo koło z'ródeł rzeki kaledońskiej. An-thropol. Beyiew. Kw. 1869. N° 25. T. VII, str. 121

³)    Petermanns Mittheilungen 1870, str. 148.

*) W a i t z 1. c. T. V, str. 114.

⁵) Beisen im ostindischen Archipeb Jena 1869, str. 340.

http://rcin.org.pl