WA308–7 II5947 NAUKA O LUDACH210 I

WA308–7 II5947 NAUKA O LUDACH210 I



194

Z ludów, odznaczajÄ…cych siÄ™ w starożytnoÅ›ci swym przedsiÄ™biorÄ… czym duchem na morzu, przytaczamy tymczasem tylko dwa: Fenicyjan i mieszkaÅ„ców z nad brzegów poÅ‚udniowych Arabii. Blizkość celu zyskownych zamorskich wypraw podnieca przedewszystkiem chęć do pierwszej próby oddalenia siÄ™ od brzegów. Fenicyjan nÄ™ciÅ‚a jako przedmiot Å‚atwo dostÄ™pny tiyspa miedziana (Cyp.ria), Arabów zaÅ› blizkie wybrzeża Afryki. Brzegi Syryi podobnie jak i arabskiego Ye-menu, Hadhramauth i Omanu ciÄ…gnÄ… siÄ™ mnićj wiÄ™cej w prostym kierunku. Po za wÄ…zkÄ… nadbrzeżnÄ… smugÄ… lÄ…d siÄ™ podnosi, a po za tern wzniesieniem roztaczajÄ… siÄ™ t. z. pustynie. Przy takich wybrzeżach droga wodÄ… nie tylko zwykle jest najkrótszÄ… pomiÄ™dzy dwoma zamieszka-nemi miejscowoÅ›ciami, a nawet niekiedy jedynÄ…, lecz i regularny prÄ…d wiatrów morskich lÄ…dowych zabezpiecza wygodnÄ… jazdÄ™. Skoro tylko ludność takiego wÄ…zkiego nadbrzeżnego pasu gÄ™stszÄ… siÄ™ stanie, rybo-Å‚ostwo musi przyjść w pomoc do wyżywienia jćj, a gdy i ono wiÄ™cej nie wystarczy, część nadmiaru ludnoÅ›ci ucięć siÄ™ do osiedlenia za morzem. Å»e Fenicyjanie tym sposobem dostali siÄ™ do Cypru, ztÄ…d do Krety, z Krety do Kartaginy, Hiszpanii i aż do Senegalu musimy jako rzecz wiadomÄ… przypuÅ›cić. Tak samo i Arabowie opÅ‚ynÄ™li wschodnie brzegi Afryki (kraj obecnie zwany Adschan, a przez Greków Aczania) prawdopodobnie w dawniejszych wiekach aż do Kilwy na wejÅ›ciu do przesmyku morskiego, ku wyspie MozambiÄ…ue wiodÄ…cego, a wÅ‚aÅ›cicielom okrÄ™towym z Aden zawdziÄ™czaÅ‚ Klaudiusz Ptolomeusz nie tylko swÄ… znajomość owych brzegów, lecz i wielkich jezior Nilu, które arabscy kupcy i dawniej tak jak obecnie z dzisiejszego Zanziburu corocznie zwiedzali1). Późnićj rozciÄ…gaÅ‚y siÄ™ arabskie osady od Adh-ramauth i Omanu na wybrzeżach Afryki poczÄ…wszy aż do SofaÅ‚a, co dla nadbrzeżnój żeglugi stanowiÅ‚o takÄ… samÄ… odlegÅ‚ość, jak. z któregokolwiek portu fenickiego do sÅ‚upów Herkulesa 2).

ÅšledzÄ…c w nowym Å›wiećie za brzegami tak samo uksztaÅ‚towane-mi, z wÄ…zkÄ… nadbrzeżnÄ… smugÄ… lÄ…du, zacieÅ›nionÄ… z tyÅ‚u wznoszÄ…cemi siÄ™ górami i stosunkowo gÄ™sto zaludnionÄ…, znajdziemy jÄ… jedynie na zachodnim brzegu poÅ‚udniowÅ›j Ameryki, poczÄ…wszy od granic Chili na północ aż do wybrzeża kraju Ekuador, zamieszkanÄ… przez Fenicyjan amerykaÅ„skich. Na wiÄ™kszÅ›j części tegc wybrzeża nie pada, jak wiadomo, ani kropli deszczu; podczas dżdżystej pory roku panujÄ… tam je-

1)    Ptolomaeus. Geogr. lib. I, cap. 17, ed. Wilb, str. 37.

2)    P e s c h e 1. Geschiclite der Erdkunde, str. 3.

http://rcin.org.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH025 I 9 Wspólności pochodzenia domagał się jednak już Decandolle stars
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH056 I 40 ceniono. Przekonano się jednak wkrótce, że jej rozmiary zbliż
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH132 I 116 razów dokonałaby się w jednym przeważnie przez przedsłówki (
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH173 I 157 ły, przyczyniły się zapewi e cielce do tego, że ludzie aż do
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH174 I 158 Maorowie, nim się jeszcze od swych pobratymców oddzielili, j
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH368 I czaszki przech ia się tutaj za nadto ku ^ąrokćgłowości abyśmy po
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH443 I f27 ludów wysoko rozwiniętych zawdzięczają oni najmniej to, co p
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH499 I ki społeczne rozwinęły się również u Piinkitów i mieszkańców wys
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH523 I — 507 — cia i oswobodzenia się od łaskawych darów przyrody, pozw
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH534 I 518 rym Meodku. Suchego wyliczenia prostych nazwisk, które najle
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH539 I z Austrabzykami porównywamy, to się mamy za pół bogów w obec pół
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH550 I 534 Sudra zdarzają się i obecnie w połuniowych Indyjacli bardzo
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH579 I 563 nie spodziewamy się wcale żadnej z tych wielkich niespodzian
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH647 I 633 wet Asyryi *) się znajdować, dokąd lwy jeszcze obecnie doeho
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH349 I 333 Mieszkanie Australczyka odpowiada zupełnie temu pierwotnemu
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH386 I 370 zachodzie nie spotykamy nigdzie dokładniejszej wiadomości o
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH519 I 503 w pobliżu morza Tlatskanaiowie, oraz ludy Umpkwa i Hupak. Wi
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH533 I 517 nie wszystkie wykryte starożytne grodziska z pewnością równo
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH064 I 48 lub mniejszemi odmianami odnalesc się da. Opisanie więc ludów

więcej podobnych podstron