403
d) llalajcijcy (właściwi).
Ubiór mężczyzn składa się ze spodni obszernych, sięgających aż do kolan, z t. z w. sarong. z krótkiej kobiecej spódnicy i z przodu otwartego krótkiego po pas kaftana , Chusta długa w postaci szarfy opasuje w pasie ich kibić, na nogach noszą sandały, na głowie chustkę. zwiniętą w postaci turbana, albo wielki słomiany kapelusz, albo też ratan. Bogaci i znaczniejsi mieszkańcy lubią barwę żółtą (jedwab’), lud zaś głównie niebieską, (pevkal). Kobiety naszą sarong, czasami dłuższy kaftan, spinany z przodu na guziki, i zdobią się w kulczyki, pierścienie, i naramienniki. Skoro tylko chłopcy i dziewczęta dojrzeją, przypiłowują im zęby i barwią je na czarno, czasami nawet złocą.
Chaty ich. zawsze drewniane, zbudowane są na palach i tworzą zwykle czworokąt, mający do 100 st. długości, 20 — 25 szerokości i 8 —10 wysokości. Gdzie niegdzie, np. u Lampongów, są one okrągłe. Przestrzeń swobodna pomiędzy palami* pod chatą przeznaczona jest dla drobiu, mniejszego domowego bydła i na zbiorowisko śmieci i gnoju, gdyż z izby spadają tam wszystkie odpadki przez bambusową podłogę. W takićj izbie najgłówniejsze sprzęty stanowią prócz powszechnie używanego kamiennego urządzenia, plecionki (matty) i poduszid z mchu do wypoczynku i spania, pochodnia z żywicy damarskiej, w liść zawinięta, dla oświecenia wnętrza w nocy t. d. “Większa ilość domów z sobą połączonych stanowi wieś, która otoczoną bywa wałem z ziemi lub palizadami (wbijanemi kołami) a w środku posiada plac wolny, zwykle brukowany, na którym odbywają się zgromadzenia ludowe. Pożywienie \Ialajczyków zwykle roślinne; ryż, sago z innemi jarzynami lub rybą stanowią główny jego pokarm i mięsa używają tylko przy szczególnych uroczystych zdarzeniach. Sól jako przyprawa do potraw nie jestpowszecbnieużywana. Za napój służy wino palmowe i arak, jako środki pobudzające betel i areka fzwane tutaj sirih i pinang). TytuK tylko gdzie niegdzie w użyciu. W zwyczaju obiad o 10 gocłz. rano i wieczerza o 7 god. wieczór. Przy jedzeniu wybiera się potrawy trzema pierwszemi palcami z naczynia bambusowego.
Do najgłówniejszych zajęć Malajczyka należy rybołówstwo i ku-piectwo. To ostatnie było dawniej, gdy jeszcze malajskie istniały państwa, bardzo kwitnące, gdy tymczasem obecnie coraz bardziej upa-
26*