WA308–7 II5947 NAUKA O LUDACH 275 I
To co powiedziano o szamanach sybirskich stosuje się tak|do-kładnie do t. z. lekarników (Medicinmann) czerwnoskórych Indyjan w północnej Ameryce, że ta zgodność poczytaną jest nawet za jeden z dowodów, przemawiających za zaludnieniem nowego świata przez ludy z północnej Azyi pochodzące. Jedyna różnica pomiędzy szamanem sybirskim a północno-amerykańskim lekarnikiem x) polega na tern, że pierwszy używa do swśj czynności czarnoksięzkiego bębna, drugi zaś ezarnoksięzkiej grzechotki; oba stroją się zaś w fantastycznie wyszywane czarnoksięzkie płaszcze. Północno amerykański le-karnik pojawia się w południowćj Ameryce na nowo pod nazw%]?iaje, j)‘un czyli %jaye, posługując się taką samą zaczarowaną grzechotką (maraoca), żłożoną z próżnej dyni, napełnionej twardćm ziarnem 2). Nakoniec w południowćj Afryce spotykamy, całą szerokością atlantyckiego morza od swych braci po rzemiośle oddzielonego, Mgangę, nie mającego ani bębna, ani grzechotki, lecz zaczarowany róg czyli trąbkę, zajmującego się jednak prócz tego jeszcze i sprowadzaniem gorąco upragnionego deszczu w owych suchych krajach3).
Jeżeli choroba może być przypisana działaniu z odległości czarownika, to i śmierć, choćby koniecznem następstwem starości była, musi wystąpić jako skutek złośliwego czaru. Z nie małćm przeto zdziwieniem spotykamy wszędzie, gdzie tylko szamanizm panuje, to przekonanie, że człowiek byłby w stanie przeciągnąć do nieskończoności swe życie cielesne, gdyby złość czarownika mu go nie skracała. Obłędne to urojenie włada nie tylko takimi ludami, które, jak np. Au-stralczycy 4), chociaż niesłusznie, bardzo nizko bywają stawiane, lecz nawet tak wysoko stojący Abiponowie upewniali jezuitę Dobrizhof-fer’a 5), że ludzie by nie umierali, gdyby czarownicy chcieli się wyrzec swoich sztuk złowrogich. Patagończyk Casimiro przyznał się porucznikowi Musters6), że po śmierci swej matki kazał zamordować kobietę, której czarom on ową śmierć przypisywał. Przenieśmy się obecnie z Patagonii daleko na południowe morze na wyspę Tanna, jedną
i) Catlin, Die Indianer JNordamerikas, str. 28.
£) P. Gumilla. El Orinoco illustrade I, g. str. 91. D o bri z h o ff er, Ge-sichte der Abiponer. T. II, str. 92 i 342. A p,pu n, w Ausland 1872 str. 684.
3) Również i w Ameryce u ludu Natchez w obecnćj Louisianie zajmowali się szamani sprowadzaniem deszczu lub pogody. Charlevoix 1. c. T. III, str 426.
4) Eyre. Central Australia. London 1845. T. II, str. 219.
5) Geschichte der A.biponer, T. II, str. 106.
6) Unter den Patagoniern. Jena 1873, str. 195.
http://rcin.org.pl
17*
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 123 I 107 nie potrzebuje dla zrozumienia żadnych objaśnień, tak że moż
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 323 I 307 co ryż w najżyżniejszej krainie Azy:. Palma daktylowa rodnie
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 340 I 824 co jest z ich ograniczoncmi unnsłowemi potrzebami ze wszech
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 348 I wując z nich przez tłuczenie mąkę, z której się potem placki pie
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 423 I 407 i spania. W każ dem mieszkaniu znajduje się potrzebuj przyrz
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 010 I ii Sir. 6. Wpływ kupiectwa na rozprzestrzenienie się i
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 041 I 25 lub słowo złamie ’). Nakoniec zdaje się pozornie zwyczajem zu
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 046 I budowa zdań, czyli raczej wyrazów, jest w nich tak odrębna i jed
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 047 I 31 ■wszędzie z jednakową szybkością. Najszybcej zmieniały się w
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 048 I 32 Fizjonomia jej organicznego świata zmienia się dopiero w środ
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 097 I 81 jej. Owe południowo - amerykańskie szczepy należą wprawdzie d
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 141 I 125 czasownik pomocniczy bgć, nie znajdujący się nawet w językac
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 205 I 189 I w starożytnym Egypcie zastępował zwyczajną, procę arkan z
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 418 I 402 poczwary a dla odpędzenia go posługują się różańcem. Dawny p
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 419 I 403 d) llalajcijcy (właściwi). Ubiór mężczyzn składa się ze spod
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 510 I 494 skiej świnki 1 kaczki moszusowej. Przekonamy się jednak szyb
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 524 I 508 hudsońską znajdujemy jako zwierzę domowe psa, wyuczonego do
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 008 I IV Wreszcie potrzeba i to autorowi policzyć za zasługę, że jest
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH 443 I f27 ludów wysoko rozwiniętych zawdzięczają oni najmniej to, co p
więcej podobnych podstron