WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH205 I

189

I w starożytnym Egypcie zastępował zwyczajną, procę arkan z kulami do rzutu; na pomnikach widzimy bowiem wyobrażenie przygody myśliwskiej, w której myśliwy z rodu Faraonów rzutem arkanu bawałowi nogi tylne pęta ³). Nie ma obawy, aby ta okoliczność dała komuś powód do tak śmiałego wniosku, iż Patagończycy od' starożytnych Egypcyjan pochodzą, albo też że się możeEgypcyjanieod floty fenickiej, która pod faraonem Neku w koło Afryki płynęła, przypadkiem odłączyli i aż do południowój Ameryki zabłąkali. Owszem, w tym przypadku spotykamy się z jednym owych niezliczonych przykładów, w których jedne i te same narzędzia bywały wynajdywane przez zupełnie odrębne i oddalone od siebie ludy.

Dotąd uwzględnialiśmy jedynie technikę broni w jćj stosunku do rozmaitych przestrzeni ziemi. Obecnie zwrócimy się do poważniejszej strony tego przedmiotu. Podobnie jak porównawcza Anatomia zmieniła łacińskie przysłowie w prawdę naukową, że z pazurów da się lew poznać, tak i Etnologia podoła z broni używanej wywnioskować z wielką pewnością stopień kultury danego ludu. Warunkiem przedwstępnym wyższego rozwoju społecznych stosunków jest zgęszczenie ludności, umożliwiające podział pracy. Z liczby głów i przestrzeni, którą w r. 1825 czerwonoskóre ludy w^t Zjednoczonych Stanach zajmowały, obliczono, że ludy myśliwskie potrzebują dla swego utrzymania po 1 % □ mili ang. na głowę, gdy tymczasem w Belgii, kraju, dajacym się z tamtym porównać, 320 osób na 1 □ mili ang. mieszka ²).

Tylko stan kwitnący rolnictwa czyni znaczne zgęszczenie ludności możliwem. Lecz rolnik nie może brać się do broni, w^Tymagającój ciągłego ćwiczenia i rzadkich zdolności. Dla ochronienia się od rzucanych zdaleka posisków ludów myśliwskich, postara on się o zabezpieczenie ciała pokryciem z waty, jak w Ameryce, lub skóry albo metalu. Prócz tego porzuci walkę w rozsypce, zgodnej ze zwyczajami myśliwych i połączy się w szeregi. W Ameryce widzimy, że wszystkie ludy kulturowe tćj nowości się chwyciły. Mexikanie i Yukateki mieli nie tylko broń ochronną, lecz używali zarazem miecza z czasów okresu kamiennego, wyrabianego z drzewa, którego ostrze stanowiły ostre drzazgi obsydianu, utwierdzone w listwie krawędzi brzeszczotu.

^x) W il kin son. Ancient Egyptians, T. SU, jako też i w Lepsi u s: Lenkmaler.

²) Sir John Lubbock. Prehistorie Times. Wyd. II, str. 582.

http://rcin.org.pl