WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH075 I

starożytnych Greków z wskaźnikiem 75,₀. Tego samego można się było spodziewać i we Włoszech, gdzie nam starożytni Rzymianie ze wskaźnikiem 74,₀ się przedstawiają.

Dla przestrogi, że się na same znamiona czaszki nie bardzo spuścić można, przytoczemy, że w^rysoko zasłużony Bernard Davis uznał, iż Eskimosów na 3 rasy należy podzielić, stosownie do stopnia wydatnośm pyramidalnego kształtu głowy u nich. Jako typ najczystszy uznał on Grenlandczyków, środek mają stanowić Eskimosi wschodniej Ameryki, a zachodnio amerykańscy mają najwięcej od pierwowzoru się oddalać. „Jest to pogląd niedopuszczalny, — mówi on, — aby wszyscy Eskimosi z okolic kręgu podbiegunowego jednym i tym samym narodem być mieli, chociażby ich podróżnicy najbardziej z sobą mięszali lub też dowodów takiej jedności w ich językach upatrywali. Cielesne ich znamiona są u nich niezaprzeczenie różne“ ^]). Otóż wielki znawca starożytności północnych wykazał niedawno, że Eskimosi rozprzestrzenili się w Grenlandii dopiero około połowy 14 wieku, ²) a kraniolog angielski mógł się był już z opisu podróży kapitana Hall dowiedzieć, że u Eskimosów matki głowy swych noworodków z boków ściskają i na nie czepek ciasny ze skóry naciągają, aby pożądany kształt pyramidalny przybrały ³).

Najważniejszym niedostatkiem dotychczasowych wymiarów czaszek jest mała ich liczba i on da się usunąć jedynie przez nieustanne zbogacanie naszych zbiorów czaszkami czystoplemiennemi. A trzeba się z tern jak najmocniej spieszyć, gdyż w naszych oczach niknie tyle różnobarwnych plemion.

Wysokość czaszek ma taką samą ważność jak i stosunki średnicy szerokości. Przy oznaczeniu wysokości kładł W elcker jeden koniec cyrkla na przedni brzeg otworu wielkiego potylicznego, a drugi na szczyt niejako czaszki, na miejsce, w którem się wszystkie płaszczyzny krzyżują, dzieląc czaszue na prawą i lewą na przednią i tylnią połowę ⁴). I w tym przypadku wyrażanym bywa ostateczny

¹) Thesanrus Craniorum, str. 224.

²) Konrad Maurer w Zweite deutsche Nordpolfahrt. Łeipzig 1873 T. I str. 234.

³) Life with the Esquimaux. London 1865, str. 520.

¹) Alex. Ecker mierzy zaś najprzód od przedniego a potem od tylniego brzegu wielkiego otworu potylicznego do najwyższego podniesienia na czaszce. Grania Germaniae meridi. str. 3. Średnia tych obu pomiarów przedstawia właśnie ową, „wysokość" która dla podziałów anthropologicznych i etnologicznych byłaby najstosowniejszą.

http://rcin.org.pl