WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH323 I

307

co ryż w najżyżniejszej krainie Azy:. Palma daktylowa rodnie we wszystkich krajach od Tygrysu do śródziemnego morza i dostarcza żywność codzienną dla milionów ludzi w Arabii i całej północnej Afryce. Dodawszy jeszcze, że w wielu miejscach i wielbłądy nawet daktylem się karmią, co wyjątkowo rzeczywiście ma miejsce, mówi dalój ¹), ..że ryż zawiera niezwykłą ilość krochmalu, t. j. 83%—85° ₀ i że daktyl posiada zupełnie te same pierwiastki pożywcze z tą różnicą, ze w nim krochmal już na cukier jest zmieniony¹¹. Spostrzeżenie to staje się dla niego prawdziwem objawieniem, tłomaczącem mu dla czego tak w In-dyjach jak i w Egypcie lud bezwładnie uciemiężeniu przez kastę kapłańską ulega.

Ze żywność na władze umysłowe człowieka oddziaływa, że niektóre pokarmy stanowczo pewne usposobienie umysłu stale wywołują, może tylko ten zaprzeczyć, który jeszcze ani na sobie ani na innych działania czy to wina i innych alkoholicznych napojów, czy herbaty, kawy i tytoniu, w ogóle pokarmów przysmakowych narkotycznych nie doświadczył. Lecz jesteśmy jeszcze bardzo dalecy od wykrycia jakichkolwiek pewniejszych zasad pod względem stałego działania codziennego pożywienia, zwłaszcza że organizm człowieka posiada w wysokim stopniu zdolność nagięcia się do rozmaitych sposobów żywienia, tak że i narkotyczne środki same przy ezęstszem użyciu wiele z swej siły tracą. Puckie wprowadza nakoniec siebie samego i nieuważnego czytelnika w błąd, twierdząc, że starożytni Egypeyjanie byli dakty-lofagami. Że daktyl znali i sadzili nie myślimy wcale zaprzeczać, gdyż najpowierzchowniejsze przejrzenie ich pomników, przedstawiających nam niby księga z rycinami cały bieg ich codziennego życia, mnsiało-by nas zawstydzić. Zaprzeczamy jednak, aby daktyl miał był stanowić pokarm powszedni, a nawet ważniejszy i owszem, my twierdzimy, że on był żywnością ludu I araonów ²) pomocniczą tylko czyli dopełniającą. Czyż Buckie może sądzi że biblijny Józef podczas swoich siedmiu tłustych lat w królewskich spchrzach daktyle gromadził? Czyż on mniema, że Jakób swych synów w ciągu drugich siedmiu lat chudych po kupno daktyli do Egyptu posłał? Gdy za czasów Yojże-sza Bóg zesłał swe plagi na Egypt, zniszczył grad nie gaje daktylowe

¹)    1. c. str. 65.

²)    Dopiero zdobywcy arabscy pozyskali sobie uznaną zasługę około wprowadzenia i rozpowszechnienia uprawy daktylu w Egypcie. H. S t e p h a n, Das heutige Aegypten. Leipzig 1872, str. 82.

http://rcin.org.pl

20*