WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH418 I

402

poczwary a dla odpędzenia go posługują się różańcem. Dawny pogański Bóg Tagalasów zwał się Bathal/i. nazwa, która i na Jawie się powtarza. Jemu to przypisywano stworzenie świata. lecz prócz niego przyjmowano jeszcze cały szereg bóstw, z których każde twło szczególnym op ikunern jakiegoś zajęcia lub rzemiosła,

Przed zdobyciem kraju przez HDzpanó w, Tagaiasowie rozpadali się na cały szereg niezawisłych od siebie nawzajem rodów ze starszym na czele. Ci to wymierzali sprawiedliwość według prawna zwyczajowego. Zabójstwo, spełnione przez niewolnika, było karane śmiercią, mogło być jednak okupione daniną rodzinie, gdy przez wolnego człowieka zostało spełnione. W razie kradzieży zwoływano wszystkie podejrzane osoby do stawienia się w oznaczonem miejscu z pękiem trawy. Trawy potem zmieszano i rozrzucono, a gdy się w niej skradziony przedmiot znalazł, to go po prostu właścicielowi zwracano. Jeżeli zaś się nie znalazł, to podejrzanych rzucano do wody, a ta osoba, która najpierwćj na powierzchni się pokazała, była uważana za winną i karana. Często się zdarzało, że osoby, niechcąc aby je za złodziei brano, zbyt długo pod wodą utrzymać się starały i w skutek tego się topiły.

Pozdrowienie polegało na ugięciu cokolwiek lewego kolana. Jeżeli osoba niższego stanu wrnszła do mieszkania osoby wyższego, to się nizko zgięła i tak długo pozostawała w tej postawie, dopokąd jej do podniesienia się nie wezwano. Przy zawarciu pokoju lub uroczystej przysiędze nacinały sobie obie strony skórę, mieszały wyciekającą krew z winem i piły ją. Tagalanów⁷ opis.ywano jako nadzwyczaj śmiałych i ciekawych. Gdy dwie osób stanie i z sobą rozmawia to często się zdarza, że Tagalas również stanie i podsłuchuje Hi, chociaż on i słowa, z ich mowy nie rozumie. Do obcego domu wchodzi śmiało bez lęldi-wości i postępuje sobie w nim tak, jakby to on był panem domu. Co do ich umysłowego usposobienia to oni uchodzą za lud bystry, lecz słabej woli. bez dzielności. Oni okazują wielkie zdolności do wszystkiego co na naśladowaniu i pewnej zręczności polega, lecz do rzeczy, wyma-gających samodzielności myślenia nie są usposobieni i nie zadają sobie trudu Jako rzemieślnicy stoją o wiele niżej od Chińczyków. Wreszcie naśladują wielce swych panów, Hiszpańczyków, w ich bucie, ich swobodzie w życiu, ich bigoteryi. lecz nie okazują wiele pojętności co do wyższej zachodnio europejskiej kultury, tak że nie zdołają się wynieść wyżej nad pewien stopień zewnętrznej ogłady i wychowania

&in .figo,! c oj oMoa r.ińinii ot

http://rcin.org.pl

^J 82*