III
Peschel, autor onegoż, zmarły ze stratą dla nauki przed kilku miesiącami, był geografem z powołania i należał do rzędu tych uczonych, którzy, idąc śladem Rittera, twórcy nowego w geografii kierunku, na podstawie naukowych wyników, przez znamienitego Al. Humboldta pierwotnie zdobytych, zbadanie wpływu ziemi i geograficznego położenia kraju na człowieka i jego rozw ój unrfcłpwy-* społeczny i państwowy, za cel sobie postawili. Będąc w tym kierunku niepoślednim badaczem wejjwany został przez b. pruskiego ministra wojny v. Roon, jak w swej przedmowde do niniejszego dzieła przytacza, do napisania zarysu Etnologii, jako wsiępu do obszernej politycznej geografii, którą wspólnie wydać zamierzyli. Okoliczności nie pozwmliły dopełnić zamiaru, przedsiębiorstwa się rozchwiało, lecz Etnologia pod nazw7ą: Volkerkunde, wyszła w 1874 r. na jaw7 i została przez całą prasę niemiecką jak najprzychylniej przyjęta Najgłówniejszą jej zaletą jest to, że, trzymając się wszędzie zasad naukpwo krytycznych, przez swą formę i obrobienie naoczny stawna dowód, jak dalece wyniki etnologicznych badań posłużyć mogą do rozwdązania rozmaitych naukowych i praktycznych społecznych zadań, co całemu dziełu nadaje pewną spójność i jedność, pewien urok, nęcący czytelnika. Jakkolwdek nie we wszystkiem zgodzilibyśmy na zdanie autora i bezwarunkowa na wygłoszone wywmcły pisali, nie odważyliśmy się jednak zmieniać i obcinać je w czymkolwiek, aby nie uszkodzić całości; w7 jaskrawszych tylko miejscach i przy zbyt śmiałych twderdzeniach pozwoliliśmy sobie jedynie w7 przypiskach zwrócić uwagę czytelnika, że nie wszystko, dosłownie brać należy; ze w7 wielu razach przypisać trzeba śmiałość jego me zupełnie uzasadnio nych twierdzeń, wypływowi panującego kierunku ducha tego narodu, którego jest cząstką, co jednak całości ujmy nie przynosi, zwłaszcza iż uważny czytelnik przesadę niektórych twierdzeń natychmiast rozeznać i należycie ocenić potrafi.