WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH456 I

±40

gami. Ten kult, Kcmi-no-madsio „droga bogów znany jest u nas wiecej pod swą, chińską nazwą sin-to (a właściwie szin-tas). Sin-to stanowi tedy właściwą państwową religią w Japonii, na której czele stoi wiernie Mikado, i ona to zrosła się ściśle z calem państwowem urządzeniem, z jego ustawami i ze wszystkiemi zwyczajami rodziny i ludu; ona jest wypływem całego duchowego rozwoju japońskiego ludu, nie da się przeto niczem zniszczyć. W zastosowaniu ma ona wiele podobieństwa do religii Zoroasira (Zarathustra). I ona zaleca swym wyznawmom czystość serca i ciała, oraz uchronienie ich od wszelkiego skażenia myślą, słowem lub czynem, ona to wkłada na nich obowiązek zachowania obrazu czystości t. j. ognia. Lecz w⁷ tej pierwotnej czystości swmjej trudno ją obecnie gdziekolwiek znaleść; jest ona już wszędzie prawie zasadami nauki Konfuciusza (Kung-fu-tse) lub buddyzmu mniej lub więcej zanieczyszczona. Rok japoński jest takim samym księżycowym rokiem jak w Chinach, składającym się na przemian z 12 i 13 miesięcy księżycowych, i rozpoczyna się w Lutym. Dzień i noc podzielone są na 6 godzin, mniejszych lub większych według pory roku. Przy obliczeniu długości czasu są w użyciu okresy (ciches) trzech rodzajów, z których jeden mieści w sobie lat 60, tak jak u Mongołów i Kałmuków ¹). I u Japończyków⁷ nie ma stałego dnia świątecznego w tygodniu, poświęconego wypoczynkowi, a ilość świąt jest bardzo ograniczona. Obchodzone zaś bywają tak jak nasze odpusty lub święta uroczystymi pochodami i biesiadami, a czy to bogacz czy ubogi, wszystko spieszy pozbyć się trosk codziennych i upragnione święto przepędzić na wesołej zabawie.

Język japoński, pod względem swój budowy do języka mandszu i mongolskiego podobny, został wcześnie wykształcony i posiada bogate dosyć piśmiennictwo, obejmujące głownie geografią, historyją, nauki przyrodnicze, filologią, a szczególnie romans i dramat, które jednak co do formy i treści nie wiele chińskie przewyższają, będąc ich naśladownictwem. Książki są nadzwyczaj tanie, przez to nader dostępne i odznaczają się pewną ozdobnością wydania, oraz illustracyja-mi, z których przedewszystkiem sprosne znajdują chętnych kupców. I w przemyśle i sztuce przewyższają Japończycy Chińczyków, lecz sztuka polega tylko na doskonałości techn ki, gdyż sztuka właści-

Bergmann Benjamin, Nomadische Streifereien unter den Kalmiieken » Biga 1804. II, str. 337.

http://rcin.org.pl