CCF20101012005

6

gdzie:    y_r - —    - jest względnym przyrostem (błędem) oporu miernika, zaś

r

d_K

R.

oznacza względny przyrost oporu (błąd) bocznika. Po sprowadzeniu do

wspólnego mianownika wzór (1.10) przyjmuje dla r»R-_B postać:

Yu

r +R

(l.ii)

wskazującą, że o błędzie amperomierza z zewnętrznym bocznikiem decyduje dokładność użytego bocznika.

1.2.2. Błędy wywołane przez wymienne rezystory dodatkowe

Użycie wymiennego opornika szeregowego powoduje dodatkowe błędy pomiaru. Błędy te spowodowane są zarówno niedotrzymaniem wartości rezystancji opornika dodatkowego jak i rezystancji przeznaczonych do współpracy z nim mierników. Rozpatrzymy to zagadnienie posługując się rys. 2, dla którego możemy napisać, że

Uy=U~!—.    (1.12)

r + Rj

Logarytmując stronami wzór (6) otrzymujemy:

ln U_v =ln£/ + lnr-ln(r + /?_J).    (1-13)

R.

Zmianę wskazań miernika, a więc błąd pomiaru y_Ut wywołany niedotrzymaniem rezystancji miernika y_r = — i rezystora dodatkowego y_R^ = otrzymujemy po zróżniczkowaniu

w^rzoru (1.13)

'/u,-

dU_v . ry_r + R_dy_R = 0 + y, -■

Uy

r + R,

(1.14)

Sprowadzając do wspólnego mianownika i dzieląc przez Rd licznik i mianownik prawej strony wzoru (1.14) ostatecznie otrzymujemy

(1.15)

7u, =

7r-Y_Rj

1 + -^ R,

Tak więc w woltomierzu, z poszerzonym zakresem, tak samo ważnym jest błąd miernika jak i błąd rezystora dodatkowego, dlatego największy możliwy błąd pomiaru należy szacować na podstawie wzoru:

(1.16)

7Uy_w

W + K

1 + — R,

Wnioski z powyższych wywodów były prawdopodobnie znane autorom starej normy PN E-06501, w której znaleźć można zapis, że przy doborze bocznika lub rezystora dodatkowego wymiennego należy dobierać te elementy o klasę wyżej niż klasa użytego miernika.