img087

246 Z historii i teorii literatury

Tylą dręczyć przypadki cnotliwego męża?

Wichrem zbrodnia porwała, i Wbiła na skały ⁷.

Z kolei wyjątki z Metamorfoz przekładu pióra Brunona Kicińskiego:

Do pięknej Dafny, pierwsze Apolla płomienie Kupida gniew podniecił, nie ślepe zdarzenie Ja to, oręż rycerski zyskałem w podzielę,

Ja, dzikie zwierza gromię, nieprzyjaciół ścielę,

Ja strasznego Pytona, mocą pokonałem I tak, ile moc twoja, moc wszystkich przewyższa:

Tyle od mojej chwały, chwała twoja niższa.

Widzi jej oko, które dobroć serca wróży,

Widzi małe jej usta, piękniejsze od róży,

Które nie dosyć widzić! Wszystko go zachwyca,

Mała ręka i noga, świeża białość lica,

Pierś więcej niż pół naga, i składny tok ciała Jakże musi być pięknym to co zasłaniała ⁸.

Całe mnóstwo analogicznych przykładów można cytować i z innych utworów wierszowanych zamieszczonych w „Pamiętniku Warszawskim”. Oto kilka cytatów z dłuższego listu poetyckiego, który napisał Józef Korzeniowski pod adresem Franciszka Morawskiego, aby go skłonić do bardziej czynnego udziału w życiu literackim:

Wprawdzie, nie jeden autor przypadkiem wzniesiony Jak prorok jaki, krył się pod cieniem zasłony...

Niekontent żeś wyborny, chcesz być doskonałym Ty coś nigdy nie doznał bólów poronienia

Pewnie się nie zdziwisz Gdy powiem, że się niczym nie usprawiedliwisz Ty wiesz że cię nie czeka los tak opłakany Godziż się, skąpstwem takim tchnąć tai własnej ziemi Gdy najczerstwiejsze źródło co w ojczyźnie tryska Nie powinien spoczywać kto się nie unużył⁹.

Nic łatwiejszego, niż dopatrywać się tu niekonsekwencji, ale w rzeczywistości o stawianiu przecinków przed że decyduje zamierzona pauza retoryczna, nie zaś wzgląd składniowy. Nie ma też zwyczaju podkreślania średniówki, gdy następuje po niej zdanie zaczynające się od co lub kto, albowiem takie zdania z reguły nie bywały oddzielane przecinkami.

I jeszcze kilka przykładów z prozy Stanisława Kostki Potockiego — autor czterotomowego dzieła O wymowie i stylu nie należał chyba do liczby pospolitych użytkowników języka, którzy nie wiedzą, jak mają operować znakami przestankowymi.

Świstek krytyczny:

Wnet bystre pisarzów naszych oko, dostrzegło że „Pamiętnik” jest uczciwym dla krytyki mieszkaniem.