img094

38 Dydaktyka ogólna

wprawdzie dobre poznanie rzeczywistości względnie stabilnej, w której badane procesy przebiegają wciąż jednakowo i mogąbyc wtej samej postaci dowolnie powtarzane, ale nie można za jego pomocą badać równie skutecznie rzeczywistości zmiennej, podlegającej usta-wicznym, a przy tym niepowtarzalnym przekształceniom. A z taką właśnie rzeczywistością spotykamy się nieraz w pracy dydaktyczno-wychowawczej .

Najistotniejsze podobieństwa i różnice między obserwacją, eksperymentem laboratoryjnym i eksperymentem naturalnym przedstawia tabela 2 (por. Okoń, 1998, s. 25).

Tabela 2. Obserwacja, eksperyment naturalny 1 laboratoryjny - podobieństwa 1 różnice

Metoda	Wywoływanie procesu	Zmienianie warunków	Hipotezy
Obserwacja	-	-	+
Eksperyment	-	+	+
naturalny
Eksperyment	+	+	+
laboratoryjny

Uwaga: znak (+) oznacza występowanie, a znak (-) brak określonej cechy.

Jednym z głównych narzędzi pomiaru zmiennych w badaniach pro- H wadzonych za pomocą obserwacji i eksperymentu są tesly. Dzieli się je I zazwyczaj na dydaktyczne i psychologiczne.

3. Testy

Podobnie jak różnego rodzaju sprawdziany także prace pisemne oraz I ustne formy kontroli wyników nauczania służą do oceny rezultatów ba-1 dań eksperymentalnych. Badania testowe różnią się od innych sposo- I bów kontroli i oceny wyników nauczania tym, że są od nich dokładniej- I sze, bardziej obiektywne i wymierne. Wynika to stąd, iż test jest „próbą I identyczną dla wszystkich badanych, wprowadzaną intencjonalnie w ści- I śle kontrolowanych warunkach i umożliwiającą obiektywny i dokładny I pomiar badanej cechy, procesu psychicznego lub jego zewnętrznych re- I zultatów” (Zaczyński, 1968, s. 117).

W badaniach dydaktycznych znajdują zastosowanie przede wszyst- I kim tzw. testy umiejętności elementarnych, takich jak czytanie, pisanie I i najprostsze operacje arytmetyczne, a także różne testy wiadomości I i umiejętności, którymi bada się uczniów wyższych klas szkoły podsta- I wowej, różnego typu szkół średnich oraz studentów.

Testy wiadomości i umiejętności, zwane też testami dydaktycznymi, I dzieli się niekiedy na testy profesjonalne (standaryzowane) i nauczyciel- I skie. Pierwsze są przygotowywane przez specjalistów i muszą spełniać I wiele warunków wynikających ze statystyki oraz długotrwałych badań I weryfikacyjnych, niezbędnych w celu ich standaryzacji, drugie nato- I

miast mogą być konstruov nych przez siebie zajęć dye & Z kolei tesly psycholog st& zdolności i testy osobo\ go poziomu sprawności ui żyć emocjonalnych, motyw nokrotnie bardzo pomocn wań postępów uzyskiwane ności napotykanych przez K Zarówno iesty dydakty ne i trafne, a więc określać mierzy to, co mierzy, a tak > czywiście ię cechę, do mi< one ponadto być znormali tacjęBezultatów, jakie osk sienie tych rezultatów do ■ by sJjczłonkami.

Bjjyywiadem i ankietą ] kiedy chcemy uzyskać ini pewnyc h zjawisk i proce; określają. Metodą wywiad rozmowy, która może pr: swobodna, której treść je czy, jbądź rozmowa naprc sformułowane, niemając również rozmowa kierów dzi na listę dokładnie sfc wiadu w postaci rozmow; przygot owuje kwestionar nowi zbiór pytań modyfil wości rozmówcy, w drug: badanych. Oba te wywia szych i bardziej obiekty umożliwi a zdobywanie pi średnietwem drukowane wywiadu i ankiety stosu ewentualnych odpowied:

5. Analiza

pj :    Analiza dokumentów

y dydaktycznych. Metoda tych w programach nar