80066 p1080023 (5)

Wdzaay więc. że cykl przeróbki psychicznej, niezbędnej dla gruntownego poznania rzeczy względnie zjawiska, obejmuje wszystkie tzw. „przedmioty"

nauczana, i tą jedynie różnicą, że nw; dzieli przyswajanych przez wiadomości, lecz scala wszystko w jedną łopcaną calojfi^w myśl potrzeb psychik i d imfrrj Najogólniej chodzi tylko o to. by poszczególne etapy przeróbki psychicznej umiejętnie dobierać, śledząc istotne potrzeby i zainteresowania dziecka.

Podany przez nas poprzednio szkic ośrodków zainteresowań może być uważany jedynie za zarys, który nauczyciel dowolnie zmienia, przesuwa i uzupełnia, opierając się na poznaniu dziecka i jego zainteresowaniach W myśl tego. jedne z poruszonych problemów mogą być zupełnie pominięte, inne zaś. zależnie od potrzeb miejscowych, ujęte szerzej lub w sposób bardziej wąski. Pracując w szkole specjalnej, musimy jednak pamiętać o pew nych snecyficznsch

pozostawienia dzieciom zupełnej samodzielności w badaniu p/oblemu UiU zjąwufo Wy raźnie nasuwa się potrzeba ki«fl»jiiaq łunkcji QauaiSidJ ■ rr*

logiczne Podstawy nauczania poglądowego, to naiya/niciszy okaże się kon kyętyan wiek u dziecięcego, a następnie potrzeba hsztikrnia uwagi, umiciętnusci obserwowania, kojar/ena. samodzielnej pracy i czynnego poznawania Konieczność nauczania poglądowego zaznacza się wyraźniej u dzieci anormalnych. • których występują zaburzenia postrzegania, uwagi i wszystkich dyspozycji psychicznych i gdue zdolności abstrahowana są daleko słabsze, rozwijają aę później i w mniejszym stopniu niż u dzieci normalnych Jc/cli najogólniej

wiąjonnej współpracy (eksport. anport. statystyki i wykresy importu i cksponu w Polsce, cła ochrona wwozu i wywozu. umowy międzynarodowe itp.J. ■ ptrci to zrozumieć (pr/>najmniej częściowo, w względu na swe upośledzenie) cele. zadania i znaczenie lap Narodów oraz zdobyć ogólne pojęae o i*kje.

W klaoe VI szkoły specjalnej powinniśmy zajmować się ołąiinuninn pu» lobowiązkow każdego obywatela ». stosunku do Bjństwa- Dzieci powinny iroMnieć. ze obowiązki te me są jednostce narzucone, lecz wypływają z jej osobistych potrzeb, są tylko ułatwieniem jej własnej egzystencji Na pewno • nauczaniu anormalnych zrozumienie to napotyka duże trudności (w porównaniu z normalnymi), lecz. nasza pracę mozc ułatwić /.organizowanie gmnr/ądu uczjjiosłiłCgii.dzieci sanie na wzór dorosłych, respektując zasady współżycia - opracowałyby prawa i przepisy obowiązujące jednostkę. W każdym razie gjgdttwkolna mcpowyuy    wczęśnLći ruz w klasie VI wstępem .

••i *ł? W M* Olfrtni/ayjc ^lłk>f jakąjjgp. biblioteką Koło Czerwonego Kpyza. Koło Miłośników Przyrody, Kolo Towarzystwa Krajoznawczo itp.

W dotychczasowych rozważaniach programowych uwzględniliśmy jedynie ośrodki zainteresowań, nazywając je (dla łatwiejszego zorientowania się czytelnika) .pogadanki i prace ręczne". W ouarę rozwoju intelektualnego dziecka, począwszy od najniższego poziomu, owe ośrodki zainteresowań poszerzają swój zasięg: wszystkie zaś inne ..przedmioty" nauczana zawierają się w tych granicach i są omawiane, jeśli zaistnieje taka potrzeba. Należy czuwać jedynie nad ich zakresem i stwarzać korzystne warunki do ich zastosowania. Ze w/ględu na to program nauczania jest już. właściwie omówiony przy okazji prezentacji ośrodków zainteresowań, do rozpatrzenia pozostaje tylko zakres poszczególnych „przedmiotów" i metody nauczania. Zanim przejdziemy jednak do zagadnień metodycznych, musimy zatrzymać się nieco nad pytaniem, w jaki sposób możemy dostosować wszystkie „przedmioty" nauczania do klei przewodniej, zawartej w ośrodku zainteresowań. W tym celu musimy powrócić do poruszanego już .poprzednio cyklu ntzcióbki- psychicznej, niezbędnej przy opracowywaniu jakiegokolwiek zagadnienia ^l)rr^,“¹)* dzieli ją na I) niilŁC zmysłów, czyli ohtfuucję 2) przeróbkę materiału, czyli ą^jocję w czasie I m/gstr/cni oraz 3).kQflUfl|ę. czyli ekspresję konkteUWJ ahsUflkcyjuą. Jeżeli /* * teraz przyjrzymy się tym etapom pracy psychicznej i postaramy się objąć nimi 9oh kategorie naszych przedmiotów nauczania, to widzimy, że:

'tflt I) na obserwacji oWta się głównie nauka o rzeczach: przyroda, uiuluinki. ^IIHT— nauk» moalcości ozazzozw^i flpwmkn dziecięcego

2)    oa asocjacji w czasie ■ PUUH&pi - nauką hisiom i ga*uf".

3)    ostfcipcguik' modelowanie ajoaaalu, rysunek (i inne prace ręczne)

oraz ąjuka    (Mini. onograTia. stylistyka gramatyka, deklamacja,

śpiew i gimpauyka.

PQJUOC> Aby SprOStaĆ temu zadaniu nauc/scuj sam mim mirr jasny plan praoy. rozbudzającej zainteresowanie dziecka I tutaj również, podobnie jak przy konstruowaniu ośrodków zainteresowań. nąjjeyod musi npiini swój ptnn un znawmoid osobowości dziecka ■ jego środowiska aby - przez zbyt trudne ujęcie zagadnienia lub przeładowanie materiału - nic zahamować wzbudzonego i rosnącego zainteresowania. Dlatego też każdy z ośrodków ujmowany jest przez nauczyciela w pewną ..jednostkę metodyemą". trwająca fylc/mc od potrzeby) wiek dni względnie tygodni i uwzględniająca wszygkic poruszone poprzednio ciupy procesu pychic/ncgo, niezbędnego do wyrobienia i utrwaleniu .w umyśle dziecka pojęcia o danej rzeczy czy zjawisku. Po opracowaniu szczegółowego planu z pewnością zdarzą się w mm pewne odchylenia wynikające z warunków pracy i właściwości psychiki dziecięcej, ale nic przeczy to zupełnie celowości opracowywania go. gdyż w ten spsób: I) nniffyfifi eliminuje przypadkowość podejmowanych decyzji i chaos w opiaco*

, wywaniu zagadnieniu. 2) sam musi gruntownie zapoznać, się z temulem j orzygptować do lekcji, 3) zebrany materiał jest doskonałym sprawdzianem na 10. w jakim stopniu nauczyciel poznał powierzoną swej pieczy grupę dzieci.

Jeżeli chcemy, aby nasza praca w szkole specjalnej przyniosła należyte rezultaty, to musimy uwzględnić ewolucję rozwoju psychicznego dziecka i poznania. Na pierwszy pluń, jako postulat zasadniczego znaczenia, wy suwu się konkretyzm i poglądowoić w nauczaniu. Jeżeli weźmiemy pod uwagę psycho