img099 (22)

Glikolipidy z cukrowe, imi; cukrem może być glukoza, galaktoza lub oligosachaiyd;

często składnikiem glikolip dów jest kwas sjalowy; połączenia kwasu sjalowego decydują o właściwościach anty-genowych błon komórkowych, powierzchniowym ładunku elektrycznym błon, zdolności przemieszczania się i skupiania komórek w tkankach; duże ilości glikolipidów z kwasem sjalowym znajdują się w substancji szarej mózgu.

Występowanie i rola biologiczna lipidów Tłuszcze właściwe służą jako wysokoenergetyczny materiał zapasowy Gromadzone pod skórą ssaków i ptaków pełnią funkcję ochronną i termoizolacyjną.

Tworzą warstwę izolacyjną na skórze, sierści, piórach, a u roślin na liściach i owocach (woski); wosk pszczeli buduje gniazda; olbrot oraz lanolina stanowią ochronę ciała kaszalota i włosów owiec.

Fosfolipidy stanowią główne składniki błon biologicznych - białkowo-lipidowych, np. lecytyna buduje błony biologiczne i decyduje o ich selektywnej wybiórczości oraz gromadzona

w

w oocytach stanowi materiał zapasowy; sfingolipidy występują w mózgu i osłonkach

_#

mielinowych włókien nerwowych, gdzie pełnią rolę izolatora chroniącego impulsy nerwowe przed wpływem polarnego środowiska organizmu.

Glikolipidy wchodzą w skład nasienia.

Sterydy są składnikami błon biologicznych np. cholesterol u zwierząt i stygmasterol u roślin.

Pochodne cholesterolu - kwasy żółciowe produkowane w wątrobie są naturalnymi detergentami współdziałającymi w trawieniu tłuszczów w przewodzie pokarmowym (emulgują tłuszcze).

Sterydy jako hormony regulują i koordynują przebieg procesów biochemicznych. Hormonami sterydowymi są: hormony płciowe produkowane przez gonady, np. estrogeny,

:

progesteron, testosteron oraz hormony kory nadnerczy.

Sterydy są prekursorami witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: np. karoten -prowitamina A i witamina D są pokrewne sterydom, witaminy E i K - lipidom izoprenowym.

Sterydy są też barwnikami roślinnymi, np. karoteny (pomarańczowe), ksantofile (żółte), likopen (czerwony barwnik pomidorów) nadają barwę liściom, owocom, kwiatom, nasionom.

j    ,

Biorą udział w tworzeniu ATP podczas fotosyntezy i oddychania komórkowego, np. ubichinon. Wchodzą w skład roślin leczniczych, np. glikozydy i alkaloidy sterydowe.

*

h.

3