img183

Oczywiście w gospodarce otwartej odpływy nadal równają się przypływom.

AD. 4

Nic tylko eksport i import sprawiają, źe w gospodarce otwartej efekt pracy społeczeństwa jest inny niż w gospodarce zamkniętej. Po pierwsze, część PKB (np. czekolady wedlowskie) powstaje zwykle dzięki zaangażowaniu zasobów z zagranicy (np. kapitału amerykańskich właścicieli Wedla). Efekt ich pracy należy pominąć. W tym rozdziale chodzi nam przecież o ustalenie wyniku pracy czynników produkcji należących do obywateli naszego kraju. Miarą wyników zaangażowania na naszym terytorium obcych czynników produkcji są ich dochody, czyli przekazywane za granicę wynagrodzenia za pracę i zyski (np. zyski amerykańskich właścicieli zakładów Wedla). W takiej sytuacji wartość produktów finalnych wytworzonych na terenie kraju nie równa się już dochodom krajowych czynników produkcji, ponieważ część dochodów "ucieka" za granicę.

Po drugie, bywa też odwrotnie. „Nasze" czynniki produkcji mogą pracować za granicą. Wynik ich pracy należy wtedy dodać do wyniku rocznej pracy społeczeństwa. Interesuje nas przecież efekt pracy wszystkich zasobów należących do obywateli naszego kraju, bez względu na to, gdzie konkretnie odbywała się ta praca. Miarą tego wyniku są przekazywane z zagranicy do kraju wynagrodzenia za pracę i zyski.

Produkt krajowy brutto uzupełniony o saldo przepływu dochodów z własności między krajem a zagranicą nazywamy produktem narodowym brutto -PNB.

Produkt narodowy brutto (PNB) jest to wartość wszystkich dóbr i usług końcowych wyprodukowanych w gospodarce dzięki zatrudnieniu krajowych czynników wytwórczych oraz dochodów z tych czynników (pracy i kapitału) zatrudnionych za granicą w danym okresie, np. w roku.

Dochody netto z czynników (NFP) jest to różnica między przychodami z czynników otrzymywanych z zagranicy, czyli z czynników, które są zatrudnione w innych krajach, ale są własnością obywateli własnego kraju i przychodami uzyskanymi we własnym kraju, ale z czynników stanowiących własność cudzoziemców, a więc przychodami, które zostają przekazane do krajów właścicieli czynników.

Zapamiętajmy: PKB odpowiada wartości dóbr finalnych powstałych na terytorium naszego kraju, PNB zaś - wartości dóbr finalnych wytworzonych za pomocą czynników produkcji będących własnością obywateli naszego kraju, niezależnie od tego, gdzie te czynniki były wykorzystywane.

PKB mierzy dochody uzyskane w granicach kraju niezależnie od tego, kto to dochody uzyskał: obywatel tego kraju czy cudzoziemiec. PNB mierzy dochody uzyskane przez mieszkańców kraju niezależnie od tego, gdzie ten dochód został uzyskany: w kra|U czy za granicą.

Do tej pory posługiwaliśmy się cenami bieżącymi, czyli zachowywaliśmy się tak, jakby nie było inflacji, czyli ceny nic zmieniały się. Jednakże musimy uwzględnić istnienie tego zjawiska przy dokonywaniu obliczeń PKB oraz PNB. Od wielu lat dręczy nas inflacja powodująca, że ceny rosną z roku na rok nie tylko zmniejszając siłę nabywczą naszych dochodów, ale również uniemożliwiając określenie wzrostu gospodarczego.

Skąd bowiem mamy wiedzieć, czy np. wzrost PKB w ciągu dziesięciu lat wynika w rzeczywistości ze wzrostu wielkości produkcji, czy złudnie został uzyskany przez inflacyjny wzrost cen. Może zdarzyć się i tak, że mierniki uzyskane na podstawie cen bieżących wskazują na wzrost gospodarczy, a w rzeczywistości produkcja w gospodarce uległa zmniejszeniu, a większe wielkości liczbowe to skutek inflacji. Po prostu magia liczb. Aby uchronić się przed pułapkami związanymi z porównaniem wartości w czasie, konstruujemy mierniki w ujęciu realnym, w przeciwieństwie do przedstawionych już mierników w ujęciu nominalnym.

Nominalny produkt narodowy brutto (n-PNB) jest to wartość wszystkich dóbr i usług końcowych wyprodukowanych w gospodarce dzięki zatrudnieniu krajowych czynników wytwórczych oraz dochodów z tych czynników (pracy i kapitału) zatrudnionych za granicą w danym okresie, obliczona z wykorzystaniem cen bieżących.