img268

'}

u u o u

Ryc 28 Schemat najczęściej występujących strzyków i wicrzchokówjksztalt strzyków a * walcowaty, b - sf kowaty, c- lejkowaty (gruszkowy), wierzchołki strzyków: d - zaokrąglony, e - pła*.k f - zaostrzony, g - wierzchołek strzyku z wadliwi przebiegającym przewodem strzykowym (Kurek i Rutkowiak 1977)

Godany

I2mr

Czas 'nkday deja* Pocz*«k i czas doju

Ryc 29. Ciśnienie wewnątrzwymiemie-niowe w okresie międzydo-Jowym i w czasie doju (Kurek i Rutkowiak 1977)

Przygotowanie do doju powinno trwać około 1,5 nuty. W tym czasie należy a) zawrzeć kontakt ze zwi rzęciem (likwidacja niepokoju), b) obmyć brudne wyj mię woda., c) wytrzeć wymię przy użyciu indywidua^ ściereczki przetrzymywanej w środku dezynfekcyjnym wykonać jednocześnie masaż wymienia, d) wykona próbę na podzdajaczu, e) załozyć kubki udojowe Dój właściwy trwa średnio około 5-7 minut i jol przerywany z chwilą braku dopływu mleka do dojarki Postępowanie po doju Przed zdjęciem kubkó* należy wykonać masaż poudojowy i pozyskać reszt ki mleka stosując podój mechaniczny oraz wykom kąpiel poudojową strzyków (kps) Patrz rozdział temat XXII „Użytkowanie mleczne'

8.3.2. Profilaktyka schorzeń wymion

Profilaktyka schorzeń wymion obejmuje następujące działania.

1)    stworzenie należytego poziomu higieny pomieszczeń (w tym szczególnie stanowisk dla krów),

2)    zapewnienie prawidłowego działania instalacji do doju mechanicznego,

3)    mycie i odkażanie wymion przed dojem,

4)    kąpiel poudojową strzyków (kps),

5)    odkażanie dojarek i instalacji po każdym doju.

6)    okresowe kliniczne badanie wymienia i mleka (TOK),

7)    badanie bakteryjne 2-4 razy w roku.

8)    leczenie stanów zapalnych podklinicznych bezpośrednio po zasuszeniu a ostrych każdorazowo w czasie laktacji

W programie tym zwraca się szczególną uwagę na warunki utrzymania zwierząt. Jal wynika z ryc 30 i 31, w pewnych warunkach utrzymania, względnie chorobotwórcz tzw. środowiskowy gronkowiec naskórny (Staphylococcus epidermis), może wywoł wać najwięcej przypadków zapaleń gruczołu mlekowego (ryc.30) a w tym najwięc zapaleń podklinicznych (ryc 31). Warunki higieniczne sprzyjające występowaniu Izm środowiskowych zapaleń wymion (environmental mastitis) są obecnie częstą przyczy ną niepowodzeń w zwalczaniu zapaleń wymion.

** s* 8* Stoph. Słap* Mci E Ont Poro <*¥»#* ul** *«•*» (pderm H> cos**, stwe

"»• to Czynniki etiologiczne zapaleń gruczołu mlekowego krów w 20 stadach

»

20

10

O |M*ie pnMMtjn*

uh

■ L^i

SU    3h S» Sl*p^    SijpK Nto    e    OW    Po»

^r’T* tCa^M    %ę    cci    atak    UM

Ryc. 31. Udział drobnoustrojów w wywoływaniu klinicznych i podklinicznych postaci mastitis (Malinowski i wsp 1992)

n t 3 Schorzenia wymion

l ’i -dział schorzeń wymion według Międzynarodowej Federacji Mleczarskiej.

Wymię normalne to takie, które nie wykazuje żadnych objawów klinicznych, a mleko

*    i'm |o uzyskane nie zawiera drobnoustrojów chorobotwórczych jak również poctwyż-H/i.im| liczby komórek

Zakażenie utajone cechuje się tym, że w jego przebiegu stwierdza się w mleku ti •imoustroje chorobotwórcze, jednakże liczba komórek somatycznych me przekra-

•    / a normy fizjologicznej

Zapalenie podkliniczne charakteryzuje się brakiem widocznych zmian klinicznych im/y czynnym bakteryjnym procesie zapalnym, który wyraża się wyższą liczbą komórek ni# '•OO tys w 1 ml mleka

Zapalenie kliniczne dzieli się na ostre w przebiegu którego stwierdza się podme-••iiMiia ciepłoty skóry wymienia, jego obrzęk i bolesność; wydzielina wskazuje widocz-

•    /imany organoleptyczne. Zapalenie podostre charakteryzuje się brakiem wyraźnych objawów klinicznych,natomiast mleko, a szczególnie pierwsze strugi, wykazuje vhKh zne zmiany organoleptyczne

Zapalenie niebakteryjne (aseptyczne) przebiega bez obecności flory bakteryjnej i ¹ >i '|iiwów klinicznych, jednakże w mleku stwierdza się zwiększoną ilość komórek

n 3 4. Rozpoznawanie stanów zapalnych

loronowy odczyn komórkowy (TOK) należy do rutynowych badań mleka na obe-noir. zwiększonej ilości komórek. Na specjalne 4 komórkowe płytki pobiera się po 2 .. mleka, dodaje płynu diagnostycznego .Mastirapid Odczyt dokonuje się według u htmatu podanego w tabeli 14

lodoks oborowy Drury-Reeda W indeksie tym poszczególne natężenia reakqi TOK (-), ±,

•    • * , ♦++, oznaczono 0, 1, 2, 3 i 4. Liczbę zbadanych płatów (ćwiartek) wymienia mnoży się przez liczbę prób wykazujących daną reakcję Iloczyny sumuje się i dzieli ptzez liczbę krów Wskaźnik mieści się w granicach 1-16

hpi/ęt I materiał do ćwiczeń mleko od krów o różnym stanie fizjologicznym i klinicznym wymion, płytki do badania TOK, tablice interpretacji TOK, filmy .Choroby wymion n krów", „Zapobieganie chorobom wymion".