283
do sady en iii. a więc wykopać doły w odległości !0 m. (zależnie od gatunku drzew) na 120 cm. szerokie, a na GO cm. głębokie (o ile ziemia jest lekka; jeżeli ciężka, trochę płytsze). Ziemia wykopana leży po bokach w dwóch kupkach. Na jednej jest złożona ziemia wierzchnia, a na drugiej ze spodu (spodnia). Na dnie dołu ma być usypany mały pagórek ,z wierzchniej ziemi, a w środku niego tkwi prostopadle palik (kół) dla utrzymania drzewka w kierunku pionowym. Dla wykazania poziomu ziemi przerzucone są przez doły łaty, albo żerdzie. Wreszcie około każdego dołu ma leżeć drzewko ’). Gdy się dzieci przyprowadzi, należy im pokazać te przygotowania i objaśnić cel pracy. Obok tego pokazać na drzewku ślady szczepienia, objaśniając, że z takich pestek, jakie oni posadzili, wyrosłyby drzewa, któreby były małe i dawałyby cierpkie owoce. Takie drzewa nazy wamy dzikiemi drzewami. Aby mieć wielkie i smaczne owoce, trzeba takim małym drzewkom, wyrosłym z pestek, obciąć koniuszk gałęzi, a na to miejsce przymocować gałązeczkę, chociażby pączek z liściem, z dobrego, szlachetnego drzewa, które lodzi smaczne owoce. Znaczy to zaszczepić drzewko. (Najlepszem objaśnieniem dla dzieci będzie, gdy nauczyciel sam wobec nich zaszczepi innym razem jedno drzewko, a także pokaże na jednem z drzewek, które ma posadzić, ślady szczepienia).
Totem przystępuje nauczyciel do sadzenia drzewek w obecności dzieci. Bierze pierwsze z kolei drzewko, ustawia je pionowo w dole, według drążka, rozkłada korzenie delikatnie jak najdalej od siebie, a dzieci przysypują je (korzenie) partjaini, po kilkoro naraz, ziemią wierzchnią, a nasitępnie spodnią, mniej żyzną. Podczas zasypywania, potrząsa nauczyciel trochę drzewkiem, aby ziemia dostawała się między korzenie i jednakowo je okrywała Po przysypaniu, przydepta ziemię wokoło drzewka, ale nie za blisko, aby nie uszkodzić nasady korzeni. — Resztę ziemi usypuje się wokoło pnia. na kształt miski, aby woda, którą podlewamy drzewka, nie rozlewała się na boki. Do podlania jednego drzewka potrzeba użyć jednej konewki wody. Wkońeu przywiązuje się drzewka do palika słomą, ale niezbyt silnie. O ile jeszcze czas pozwoli, można posadzić w ten sposób inne drzewa 1 2).
Powtórzenie zagadki o drzewach. „Kiedy na wiosnę słońce przygrzewa" i drugiej zagadki:
Na wiosnę masz uciechę ze mnie,
W lecie zaś, chłodzę cię przyjemnie,
W jesieni pożywienie daję,
A opal, gdy zima nastaje.
Czytanie stataryczne ust.: Mów zawsze prawdę. Postępowanie wiadome.
Śpiewanie i czytanie ust.: „Zabawa w piłkę".
Modelowanie. Psia buda, pies, piłka do zabawy.
Do pomocy w tych pracach przygotowawczych, można także użyć dzieci, o ile mają czas. •
Można ewentualnie tę pracę rozdzielić na dwie wycieczki. Na jednej przeprowadzić samo szczepienie, a na drugiej sadzenie drzewek.