0000039

40

Ruth E. M. Bowden

Ryc. 9. Przednia powierzchnia opony twardej rdzenia pokrywającej szyjny i górny piersiowy segment u osoby starszej. S — przegroda opony twardej oddzielająca tylne i przednie ujścia osłonek oponowych korzeni.

Ryc. 10. Tylna powierzchnia mocno pogrubialej opony twardej rdzenia w odcinku szyjnym z zaznaczonymi pofałdowaniami w stosunku do więzadła żółtego, które uwypukla się do przodu ze skróceniem kolumny kostnej związanym ze zmianami degene-racyjnymi w stawach międzykręgowych; T[ — poziom pierwszego kręgu piersiowego, górne oznaczenie jest poziomem atlasu.

dzieciństwa do starości. U dziecka przypomina ona delikatną irchę, u osób starszych jest sztywna, w wyglądzie i dotyku przypomina papier (ryc. 9); w miejscach zaawansowanych zmian w szyjnym odcinku kręgosłupa zwiększa się ilość zrostów w tylnym więzadle podłużnym, opona twarda grubieje, jest poza-ginana i pobrużdżona w stosunku do zniekształcenia stawów i tworzy wybrzuszenia więzadeł żółtych do przodu (11, 52) — ryc. 10. W takich wypadkach pa-jęczynówka również może być pogrubiona i przyrośnięta.

Te zmiany mocniej uciskają rdzeń i korzenie nerwowe. Wzajemne powiązania między ruchami kręgosłupa, opony twardej, korzeni nerwowych i rdzenia powodują anormalne napięcia, które mogą mieć skumulowany negatywny wpływ na tkanki nerwowe i naczynia krwionośne (12).

Ostatnio przedstawił to po mistrzowsku Breig w swojej monografii (13).

W wyniku różnego tempa wzrostu obserwuje się wzrastający przebieg ukośny górno-dolny odcinkowych korzeni nerwów rdzeniowych. Wchodząc w odpowiednie otwory opony twardej korzenie tylne i przednie również się zaginają. Zarówno tulejki opony twardej, jak i ich zawartość nerwowa, i naczyniowa mogą ulegać zmianom w zagięciu podczas ruchów kręgosłupa (1, 10, 24 — 27). W stawie szczytowo-potylicznym ma miejsce zginanie i wyprost. W stawie szczytowo-zębowym może następować parostopniowe zgięcie i wyp_rost_{( a}j_e