0000041

42

Ruth E. M. Bowden

Ryc. 11. Kobieta lat 19 bez zmian w kręgosłupie. Worek opony twardej otwarty kul tyłowi: A — zgięcie odcinka szyjnego, B — pozycja pośrednia odcinka szyjnego, C —| wyprost odcinka szyjnego, D — pochylenie odcinka szyjnego w lewo, E — skręcenie

brody w stronę lewą.

nie, w którą zwraca się twarz, a odpowiadające im korzenie przednie zostają rozluźnione. Odwrotny efekt jest wywołany po drugiej stronie rdzenia. Bezpośrednie obserwacje na zwłokach oraz wywołanie bólu u pacjentów z ostrą spondylozą szyjną wykazują, że ruchy tułowia i kończyn dolnych mogą spowodować napięcie ruchowe w szyjnych korzeniach nerwowych.

Odcinkowe poziomy maksymalnych zmian radiologicznych i neurologicznych nie zawsze się pokrywają. Na przykład, uszkodzenie kostne może być najpo-, ważniejsze na poziomie między C_5/6 a C₆,₇, podczas gdy neurologiczne — będzie największe w pierwszym segmencie piersiowym. Gdy kręgosłup skraca się, rdzeń kręgowy opada w stosunku do odcinków kostnych, zwiększając w ten sposób zagięcie korzeni dolnych nerwów w otworach opony twardej. Podobnie,-skręcenie tętnicy kręgowej jest nieuniknione przy ostrym zagięciu gałęzi stawowych. Krętość głównej tętnicy, zagięcia naczyń stawowych i, prawdopodobnie, zmiany zwyrodnieniowe w naczyniach nieuchronnie prowadzą do pogarszania się stanu stawów. Tętnica kręgowa daje również początek głównym kanałom podłużnym: tętnicy przedniej i dwóm tylnym tętnicom rdzeniowym. Te trzy kanały podłużne łączą się z gałęziami zaopatrującymi każdy korzeń nerwów rdzeniowych. Naczynia korzonkowe wychodzą albo z tętnicy kręgowej, albo z innych odgałęzień tętnicy podobojczykowej (2, 30).

Rozmieszczenie naczyń jest przedstawione na wykresie, a wewnętrzny system krążenia w rdzeniu kręgowym został zrekonstruowany z odcinków wypreparowanych przez Goodinga (30).