0000056 (3)

W uszkodzeniu caiego splotu ramiennego postępowanie usprawniające łączy w sobie oba podane wyżej wzorce.

Leczenie farmakologiczne nie ma zastosowania w uszkodzeniu splotu ramiennego. Jak dotąd nie próbuje się także leczenia neurochirurgicznego. Rokowanie, jeśli nie doszło do masywnego uszkodzenia nerwu, jest dobre.

USZKODZENIE NERWU KULSZOWEGO

Uszkodzenie nerwu kulszowego spotykane w wieku dziecięcym ma najczęściej związek z nieprawidłowo wykonanymi wstrzyknięciami leków. Dotyczy to w większości noworodków, często wcześniaków, intensywnie leczonych antybiotykami z powodu różnorodnych ciężkich chorób. Stopień uszkodzenia może wahać się od tylko przejściowego przerwania przewodnictwa bez znaczniejszych zmian anatomicznych aż do masywnego uszkodzenia. To ostatnie wywołane jest zmianami bliznowatymi tkanki łącznej wywierającymi ucisk na pień nerwu z następczym uszkodzeniem łączności włókien nerwowych. Zazwyczaj obserwuje się nie pełne uszkodzenie nerwu kulszowego, ale jego odgałęzienia — nerwu strzałkowego, cechującego się szczególną wrażliwością na działanie różnych czynników szkodliwych. Nerw strzałkowy unerwia grupę mięśni unoszących oraz nawracających stopę i palce. Uszkodzenie nerwu strzałkowego powoduje więc opadnięcie stopy, ograniczenie ruchów prostowania stopy i palców, a także zaburzenia czucia na grzbiecie stopy i bocznej części goleni (ryc. 23).

Objawy uszkodzenia nerwu piszczelowego, drugiego z odgałęzień nerwu kulszowego, przejawiające się porażeniem mięśni łydki i stopy, obserwuje się rzadziej.

O możliwości powstania tego rodzaju powikłań na ogól się nie pamięta. Często więc są one rozpoznawane dopiero wtedy, gdy dojdzie do przykurczu ścięgna Achillesa i znacznych zaników mięśni. Nie leczone uszkodzenie nerwów prowadzi zwykle do znacznego upośledzenia funkcji zajętej kończyny, grożąc trwałym kalectwem.

Leczenie polega na stosowaniu longetki zabezpieczającej prawidłowe ustawienie stopy, zapobiegające przykurczowi ścięgna Achillesa, oraz na biernych ćwiczeniach porażonych mięśni.

Równie ważne jak leczenie już powstałych zaburzeń jest

Ryc. 23. Nie leczone, powikłane przykurczem ścięgna Achillesa porażenie stopy u niemowlęcia związane z uszkodzeniem nerwu strzałkowego wskutek nieprawidłowo wykonywanych wstrzyknięć domięśniowych. Ze zbiorów Kliniki Neurologicznej Instytutu Matki i Dziecka

zapobieganie im przez ograniczenie do bezwzględnych wskazań wstrzyknięć domięśniowych u noworodków i młodych niemowląt. Tam gdzie jest to bezwzględnie konieczne, należy przestrzegać ściśle zasad wstrzykiwania, tj. przy wstrzykiwaniu w pośladek wkłuwać igłę powyżej linii łączącej kolec biodrowy tylny górny ze szczytem krętarza większego uda, pilnując, aby wkłuta była ona prostopadle.

OBWODOWE USZKODZENIE NERWU TWARZOWEGO

Obwodowe uszkodzenie nerwu twarzowego w wieku dziecięcym wiąże się przeważnie z wrodzonym niedorozwojem jego jądra, urazem okołoporodowym bądź też czynnikami in-fekcyjno-alergicznymi. Uszkodzenie obwodowe nerwu VII wskutek zmian ogniskowych w o.u.n. (guzy, zmiany zapalne) należy do spraw rzadziej spotykanych.

Symptomatykę zaburzenia omówiono w części ogólnej książki (str. 30). U noworodków i niemowląt uszkodzenie nerwu VII najlepiej jest obserwować podczas płaczu. Dzieciom starszym możemy polecić wykonywanie ruchów mimicznych.

115