0000055

f

Ryc. 21. Okołoporodowe uszkodzenie splotu ramiennego. Ze zbiorów Kliniki Neurologicznej Instytutu Matki i Dziecka

źrenicy, opadnięciu powieki górnej oraz wpadnięciu gałki ocznej.

Na obraz pełnego uszkodzenia splotu ramiennego składają się obie opisane powyżej postacie (ryc. 21).

Zależnie ₀d stopnia uszkodzenia nerwu objawy cofają się w krótkim czasie lub też utrzymują się długo. Niekiedy dochodzi do trwałego upośledzenia funkcji kończyny górnej.

Uszkodzenie splotu ramiennego trzeba różnicować z tzw. pseudonieclowładem, tj. ograniczeniem czynności ruchowych wskutek bólu wywołanego złamaniem obojczyka lub procesem zapalnym.

Stwierdzenie objawów uszkodzenia splotu ramiennego zobowiązuje do natychmiastowego wkroczenia z leczeniem usprawniającym. Istota tego leczenia polega na niedopuszczeniu do powstania przykurczów, zaników mięśniowych oraz na zapewnieniu warunków regeneracji uszkodzonym włóknom nerwowym.

Przy uszkodzeniu górnej części splotu ramiennego należy unieruchomić porażoną kończynę w pozycji zapobiegającej rozciąganiu mięśni i powstawaniu przykurczów. Warunki takie spełnią pozycja przypominająca salut wojskowy, jednak z większą rotacją wewnętrzną ręki. Można ją uzyskać przy-bandażowując rączkę dziecka do longetki o kształcie litery L, wyciętej z tektury owiniętej bandażem i wysłanej watą

Ryc. 22. Wzór najprostszej longetki używanej do leczenia okołoporodowego uszkodzenia splotu ramiennego

tak, aby zapewniło to opisane wyżej ustawienie ręki. Aby umożliwić prawidłową ruchomość oddechową klatki piersiowej, zaleca się też longetki na obie kończyny. Powinna ona mieć wtedy kształt podwojonej litery L, której połączone ramiona znajdują się pod plecami dziecka (ryc. 22).

Kilkakrotnie w ciągu dnia zalecamy bierne ćwiczenia porażonej kończyny. Polegają one na wykonywaniu ruchów w stawie łokciowym i ramiennym we wszystkich płaszczyznach i w pełnym zakresie. Ćwiczenia powinny być przeprowadzone delikatnie, aby nie spowodowały zwichnięcia stawu ramiennego. W chwili pojawienia się ruchów, należy zalecić ćwiczenia czynne polegające na prowokowaniu ruchów podczas zabawy z dzieckiem (łaskotanie, drażnienie skóry). W tym okresie longetkę można zakładać tylko na noc.

Przy uszkodzeniu dolnej części splotu ramiennego na leczenie usprawniające składa się wykonywanie ruchów biernych, a następnie stymulacji do ruchów czynnych nadgarstka i pleców. Ćwiczenia bierne powinny obejmować zginanie ręki w stawie nadgarstkowym w kierunku grzbietowym, dłoniowym, promieniowym i łokciowym, a także odwodzenie palców II—V oraz przywodzenie i odwodzenie kciuka. Należy też wykorzystywać odciążenie chorej kończyny podczas zanurzenia w wodzie, aby stymulować dziecko do wykonywania samodzielnych ruchów.

113

ii — Wczesne rozpoznawanie