Służba Zagraniczna, us sluzba zagr


ROLA I ZNACZENIE SEKRETARZA STANU USA

- Sekretarz Stanu jest najwyższym rangą członkiem administracji prezydenta USA zarówno pod względem linii sukcesji jak i pod względem precedencji

- Sekretarz Stanu odpowiada w gabinecie prezydenta za kwestie polityki zagranicznej oraz jako najwyższy rangą dyplomata jest głównym doradcą prezydenta ds. polityki zagranicznej

Szczegółowe funkcje i zadania Sekretarza Stanu:

Funkcje i zadania wewnątrzpaństwowe:

- Sekretarz Stanu jest czwartą osobą w linii sukcesji do fotela prezydenta USA: po wiceprezydencie, spikerze Izby Reprezentantów i przewodniczącym Senatu pro tempore.

- sześciu sekretarzy stanu w historii USA zasiadło na fotelu prezydenta: byli to Thomas Jefferson, James Madison, John Q. Adams, Martin Van Buren, James Buchanan, James Monroe. Wszyscy zostali wybrani w demokratycznych wyborach.

- specyficzna rola Sekretarza Stanu przypada w momencie rezygnacji prezydenta lub wiceprezydenta z urzędu: by taka decyzja nabrała mocy prawnej koniecznym jest by rezygnująca z urzędu osoba złożyła na ręce Sekretarza Stanu specjalne oświadczenie w tej sprawie (procedura ta została uruchomiona tylko raz w historii w 1974 r. kiedy Nixon złożył swoją rezygnację na ręce Kissingera)

- gdy na stanowisku Sekretarza Stanu wystąpi wakat jego obowiązki może przejąć inny członek gabinetu lub wysoki rangą urzędnik Departamentu Stanu (np. wice-sekretarz)

DEPARTAMENT STANU

- amerykański Departament Stanu stanowi odpowiednik resortu spraw zagranicznych (ministerstwa spraw zagranicznych) czyli część rządu centralnego odpowiedzialną za realizację polityki zagranicznej państwa

- Departament Stanu został powołany do życia w 1789 r. i był pierwszym departamentem powołanym przy prezydencie USA

- przypomnienie historii: Konstytucja amerykańska nadała prezydentowi wyłączne kompetencje w dziedzinie polityki zagranicznej; nowopowołany Departament Spraw Zagranicznych jako jedyne zaplecze biurokratyczne prezydenta w pierwszych miesiącach po ogłoszeniu niepodległości musiał wziąć na siebie szereg zadań wewnątrzpaństwowych. Resort przemianowano więc na Departament Stanu. Do jego kompetencji włączono m.in.: zarządzanie mennicą państwową, opieka nad Wielką Pieczęcią USA, sporządzanie cenzusu ludności, przeprowadzanie wyborów. Z czasem kompetencje te zostały mu odebrane choć nazwa przetrwała.

- pierwszym sekretarzem stanu był Thomas Jefferson, pełniący też obowiązki posła we Francji. Stanowisko objął dopiero w kilka miesięcy po nominacji.

- siedziba Departamentu Stanu mieści się w budynku im. Harry Trumana na C Street w Waszyngtonie (dzielnica Foggy Bottom)

- Departament zatrudnia blisko 12 tys. członków służby zagranicznej, 7,5 tys. członków służby cywilnej oraz ok. 30 tys. obywateli innych państw zatrudnionych jako pracownicy kontraktowi przy placówkach zagranicznych USA

- w roku 2010 całkowity budżet Departamentu Stanu wyniósł 27,5 mld. dol. Z tego ok. 6 mld. stanowiły własne przychody (głównie z tytułu opłat wizowych ok 3 mld. dol.; przykład: konsulat w Guadalajarze). Oznacza to, iż ogólny budżet tej instytucji pochodzący ze środków federalnych to ok. 21,5 mld. dol. Jeśli doliczyć do tego koszta zagranicznych programów pomocowych będących w dyspozycji departamentu ogólny budżet tej instytucji zamyka się w sumie ponad 51 mld. dol.

- Departament Stanu dysponuje blisko 270 placówkami zagranicznymi rozlokowanymi w 172 państwach

Struktura organizacyjna

SŁUŻBA ZAGRANICZNA

- Służba Zagraniczna (US Foreign Service) to specjalistyczna agenda rządu Stanów Zjednoczonych działająca pod egidą Departamentu Stanu i licząca ok. 11,5 tys. profesjonalnych dyplomatów odpowiedzialnych za realizację celów i założeń amerykańskiej polityki zagranicznej

- choć amerykańska Służba Zagraniczna działa pod egidą Departamentu Stanu to z jej kadry korzystać mogą również inne resorty rządu Stanów Zjednoczonych

Ustawa Rogersa z 1924 r.

- amerykańska służba zagraniczna jako odrębna struktura urzędnicza powstała w 1924 r. na mocy tzw. ustawy Rogersa

- tuż po ogłoszeniu niepodległości Stany Zjednoczone powołały do życia dwie odrębne i niezależne od siebie struktury tj. Służbę Dyplomatyczna oraz Służbę Konsularną (która miała zajmować się również handlem)

- do 1856 r. amerykańscy dyplomaci i konsulowie nie otrzymywali za swoją pracę żadnego wynagrodzenia; pełnili swoje obowiązki pro publico bono; byli to najczęściej zamożni przedsiębiorcy związani interesami gospodarczymi z państwami, w których przyszło im prowadzić misję; utrzymywali się i prowadzili działalność dyplomatyczną lub konsularną dzięki własnym środkom uzyskiwanym z działalności gospodarczej lub (w przypadku konsulów) dzięki opłatom skarbowym otrzymywanym za swoje usługi od interesantów.; w 1856 r. Kongres wprowadził regularne pensje dla członków służby konsularnej nie prowadzących własnej działalności gospodarczej (nie mieli w wtedy też prawa pobierać opłat skarbowych).

- system doboru kadry dyplomatycznej oparty o status majątkowy i pochodzenie był nieefektywny; wymagał reformy, która wprowadziłaby zasady naboru w oparciu o kompetencje i zasługi co zwiększyłoby jakość kadry

- pierwszą próbę zmiany przestarzałego systemu podjął młody przedsiębiorca, handlowiec działający w Departamencie Stanu Wilbur Carr; razem ze swoimi współpracownikami napisał projekt ustawy; podejmowane w latach 1895-1905 próby jej uchwalenia w Kongresie były nieudane; w 1906 roku, dzięki determinacji ówczesnego Sekretarza Stanu Eliahu Root'a, udało się przegłosować część zapisów tego projektu w stosunku do Służby Konsularnej.

- w 1916 r. Wilbur Carr, awansowany do stanowiska zastępcy Sekretarza Stanu, odbył podróż do Europy, w trakcie której dokonał inspekcji ambasady USA w Londynie; był wielce zawiedziony tym co zobaczył; zszokowały go przestarzałe metody pracy oraz daleko idąca socjalizacja członków misji z obywatelami brytyjskimi (często po wielu latach pracy w Londynie amerykański personel dyplomatyczny zaczynał mówić z brytyjskim akcentem bądź zawierał związki małżeńskie z Brytyjczykami próbując wtopić się w to środowisko)

- to doświadczenie skłoniło go do podjęcia kolejnej próby reformy amerykańskiej dyplomacji; jego sojusznikiem w tej kwestii okazał się kongresmen John Jacob Rogers ze stanu Massachusetts; był to stan o wysokim stopniu uprzemysłowienia; duże koncerny przemysłowe w USA żądały wsparcia z e strony władzy federalnej w ekspansji handlowej na rynkach światowych; wymagało to zaangażowania ze strony, sprawnie działającej, amerykańskiej dyplomacji.

- do najważniejszych zapisów ustawy Rogersa z 1924 r. należą:

decyzja o połączeniu Służby Dyplomatycznej i Konsularnej i utworzeniu jednolitej Służby Zagranicznej Stanów Zjednoczony;
wprowadzenie systemu nominacji personalnych dla dyplomatów i personelu pomocniczego
(m.in. zasada rotacji kadr);
wprowadzenie systemu rekrutacji kadry w oparciu o egzaminy i rozmowy kwalifikacyjne (zajmowała się tym specjalna Rada Egzaminacyjna);
ustanowienie jasnych zasad awansu zawodowego w oparciu o zasługi i osiągnięcia;
wprowadzenie wieku emerytalnego dla członków Służby Zagranicznej na poziomie 65 lat (w 1946 r. obniżony do 60)

- ustawa otworzyła również drzwi do pracy w dyplomacji dla osób o odmiennym kolorze skóry; w 1925 r. do pracy w Służbie Zagranicznej przyjęty został pierwszy czarnoskóry dyplomata Stanów Zjednoczonych Clifton Reginald Wharton; niektórzy wyżsi urzędnicy Departamentu Stanu próbowali wprowadzić zakaz pracy w Służbie Zagranicznej dla Afroamerykanów ale bezskutecznie.

- w 1927 r. Kongres zachęcony tymi doświadczeniami stworzył Służbę Handlu Zagranicznego; podlegała ona Departamentowi Handlu a jej członkowie (nazywani „komisarzami ds. handlu”) stanowili część zwykłej służby cywilnej; jednak działając za granicą posiadali status dyplomatyczny

- w 1930 r. w ramach Departamentu Rolnictwa stworzono analogiczna strukturę czyli Agrarną Służbę Zagraniczną (Służbę Zagraniczną ds. Rolnictwa)

- w 1939 r. obie te struktury zostały na krótko podporządkowane Departamentowi Stanu (później wróciły z powrotem do rodzimych departamentów)

Nowelizacja ustawy o służbie zagranicznej z 1946 r.

- podstawowym zapisem tej ustawy było włączenie osób o statusie pracowników służby cywilnej pracujących w centrali Departamentu Stanu w struktury Służby Zagranicznej

- wprowadzono również podział na klasy dla funkcjonariuszy Służby Zagranicznej; klas było sześć:

Szefowie misji zagranicznych
Funkcjonariusze Służby Zagranicznej (spędzający większość swojej kariery za granicą)
Funkcjonariusze Służby Zagranicznej w rezerwie (pracujący w centrali z możliwością wyjazdu)
Personel pomocniczy Służby Zagranicznej
Personel pochodzenia obcego

- zaostrzono zasady awansu zawodowego w Służbie Zagranicznej; wprowadzono system ”up-or-out”, w którym nieuzyskanie awansu w określonym czasie na określonym stanowisku skutkowało wydaleniem ze służby lub przymusową emeryturą (system ten zapożyczono z Marynarki Wojennej USA)

Nowelizacja ustawy o służbie zagranicznej z 1980 r.

- ustawa ta włączyła służbę zagraniczną ds. handlu oraz rolnictwa w strukturę amerykańskiej Służby Zagranicznej (choć nadal formacje te zadaniowane i nadzorowane były przez swoje rodzime departamenty); podobnie postąpiono z pracownikami Agencji Informacyjnej USA oraz Agencji ds. Pomocy Rozwojowej (USAID)

- ustanowiono nową strukturę amerykańskiej Służby Zagranicznej, zgodnie z którą jej członkami są:

Wspólnota polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych

- ustawa z 1980 r. sankcjonuje możliwość korzystania z kadry Służby Zagranicznej przez inne instytucje rządu Stanów Zjednoczonych prowadzące swoją działalność za granicą

- znakomita część funkcjonariuszy Służby Zagranicznej pracuje na rzecz Departamentu Stanu ale są również inne instytucje korzystające z jej kadr; Departament Handlu oraz Departament Rolnictwa posiadają do swojej dyspozycji specjalne gałęzie Służby Zagranicznej zajmujące się ich dziedzinami; przed reformą z 1998 r. swój udział w Służbie zagranicznej miały również USAID, US Information Agency oraz ACDA.

- członkowie Służby Zagranicznej przypisani do pracy na rzecz tych instytucji mogą awansować aż do stopnia szefa misji dyplomatycznej choć dzieje się tak rzadko (2003 r. ambasadorem USA w Wybrzeżu Kości Słoniowej został członek Służby Handlu Zagranicznego).

- Departament Stanu ma za zadanie wspierać zagraniczną działalność innych resortów, służb czy agencji.

Zatrudnienie i kariera w Służbie Zagranicznej USA

- zgodnie z badaniami rynku pracy, przeprowadzonymi na zlecenie jednej z amerykańskich gazet, praca w Służbie Zagranicznej wymieniana jest na czwartej pozycji w rankingu najbardziej pożądanych miejsc pracy przez absolwentów uczelni wyższych w Stanach Zjednoczonych;
(1. Google, 2. wytwórnia Walta Disneya, 3. Firma Apple, 4. Departament Stanu, 5. Korpus Pokoju).

- wstąpienie w szeregi amerykańskiej Służby Zagranicznej jest jednak bardzo trudne i wymaga od kandydata gruntownego przygotowania

- tryb rekrutacji jest odmienny dla kandydatów na funkcjonariuszy oraz specjalistów Służby Zagranicznej

- pierwszym etapem na drodze do kariery dyplomatycznej jest seria pisemnych testów badających wiedzę kandydatów z zakresu amerykańskiej polityki zagranicznej, stosunków międzynarodowych, prawa międzynarodowego itp. ;

- osoby które zdadzą egzamin pisemny (zazwyczaj ok. 20-30% kandydatów) są zapraszani na rozmowę wstępną, na której są wypytywani przez komisję egzaminacyjną pod kontem odbytej edukacji, osiągnięć życiowych, doświadczenia zawodowego oraz motywacji; najlepsi i najzdolniejsi zapraszani są na rozmowę kwalifikacyjną

- komisja kwalifikacyjna prowadząca taką rozmowę składa się z trzech aktywnych dyplomatów czasowo delegowanych do tego zadania.

- dodatkowe punkty w procesie rekrutacji zapewnia status weterana wojennego, służba Korpusie Pokoju oraz znajomość języków obcych.

- osoby, które przeszły wszystkie testy i uzyskały pozytywną opinię komisji kwalifikacyjnej trafiają na listę kandydacką czekając na ostateczną decyzję o powołaniu do służby (jeśli decyzja nie nastąpi w ciągu 18 miesięcy kandydat skreślany jest z listy); potem trafiają na 5-cio tygodniowe szkolenie orientacyjne do Instytutu Służby Zagranicznej w Arlington; kurs ten nosi nazwę „A-100”

- w przypadku personelu specjalistycznego procedura jest prostsza: muszą poświadczyć swoje kwalifikacje zawodowe, na tej podstawie uzyskać rekomendację komisji kwalifikacyjnej, przejść rozmowę wstępną, po której przydzielani są do jednej z 23 specjalności (np. administracyjna, inżynieryjna, informatyczna, informacyjna, medyczna, biurowa, bezpieczeństwa).

- kandydaci do obu pionów Służby Zagranicznej muszą również spełniać pewne wymogi formalne; każdy kandydat zostaje sprawdzony pod kątem dostępu do informacji niejawnych (kandydaci na dyplomatów muszą uzyskać dostęp do informacji ściśle tajnych tzw. „security clearance”); ponadto kandydaci muszą posiadać najwyższą kategorię zdrowia (casus Lorenzo Taylora)

- średnio spośród 100 tys. kandydatów zgłaszających się w latach 2001-2006 przyjętych zostało ok 2 tys.

- możliwe ścieżki kariery (specjalności) w Służbie Zagranicznej: konsularna, ekonomiczna, polityczna, dyplomacji publicznej, zarządzania

- kandydaci przyjmowani są do pracy na okres próbny (5 lat), w którym muszą się wykazać

Kurs orientacyjny A-100

- trwa 5 tygodni i prowadzony jest przez Instytut Służby Zagranicznej działający w ramach Krajowego Centrum Kształcenia Służby Zagranicznej w Arlington

- jego celem jest zapoznanie kandydata z technicznym aspektem funkcjonowania Departamentu Stanu oraz podległych mu urzędów zagranicznych (systemy informatyczne, procedury, system przepustek, obieg informacji, podległość służbowa itp.)

- każdy rocznik liczy 75-100 słuchaczy; jest to też swoisty obóz integracyjny, w trakcie którego zawierane są cenne przyjaźnie; wielu z słuchaczy przyjdzie ze sobą pracować w przyszłości.

- kurs służby również indoktrynacji przyszłych dyplomatów; członek Służby Zagranicznej ma obowiązek publicznej obroni linii polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych.

- pod koniec kursu odbywa się uroczysta ceremonia nazywana „Dniem Flagi”; każdemu słuchaczowi wręczana jest miniaturowa flaga państwa, do którego zostaną wysłani w swoim pierwszym przydziale.

- nazwa A-100 pochodzi od numeru pokoju w starym budynku Departamentu Stanu, w którym odbywały się kursy

Warunki pracy w Służbie Zagranicznej

- praca w amerykańskiej Służbie Zagranicznej wymaga pełnej dyspozycyjności; jej członkowie spędzają znakomitą część swojej kariery zawodowej pracując w placówkach dyplomatycznych w różnych państwach i regionach świata

- regulamin służby przewiduje, że maksymalny okres pracy w centrali („za biurkiem”) nie może przekroczyć ośmiu lat; w praktyce okres ten skracany jest do 5 lat

- osoby pracujące w Służbie Zagranicznej muszą podporządkować swoje życie osobiste wymogom służby, która bywa trudna i niebezpieczna.

- w amerykańskiej służbie zagranicznej obowiązuje zasada rotacji kadr; dyplomata nie może zbyt długo pozostawać w jednym przydziale i w konsekwencji nie powinien przyzwyczajać się do osób, z którymi pracuje oraz otoczenia, w którym żyje

- przyjaźnie, romanse czy związki z obywatelami państwa przyjmującego są wykluczone; znaczenie w tym względzie mają również kwestie bezpieczeństwa (każda nawiązana znajomość musi być odnotowana i zakwalifikowana jako „kontakt zagraniczny”; dyplomata musi być gotowy udzielić każdej, nawet najbardziej intymnej, informacji na temat takiego człowieka; musi być też gotowy poświęcić znajomość i przyjaźń z nim dla dobra interesu państwowego)

- członek służby zagranicznej nie kwestionuje przydziału służbowego; może być wysłany do najniebezpieczniejszych miejsc na świecie (przypadek Haiti, Bośni, Iraku); często jednak zgłasza się rzesza ochotników do pracy w niebezpiecznych miejscach np. w Iraku czy Afganistanie (łatwiej o awans)

- amerykański dyplomata nigdy publicznie nie kwestionuje linii polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych; co więcej ma obowiązek jej bronić w każdej sytuacji; jedynym sposobem na wyrażenie swoich obiekcji i wątpliwości wobec polityki USA jest specjalny „kanał sprzeciwu”: forma depeszy dyplomatycznej wysłanej specjalnym kanałem służbowym do swoich przełożonych (najsłynniejszym ujawnionym przypadkiem jest tzw. telegram Blood'a)

- dyplomatów amerykańskich obowiązuje restrykcyjne zasady awansu zawodowego oparte na zasadach „up-or-out”, „Time-in-Service”, „Time-in-Class”; członek służby ma też obowiązek ustawicznego podwyższana swoich kwalifikacji zawodowych (szkolenia, kursy itp.)

- ambasadorem (szefem placówki dyplomatycznej) może zostać mianowany funkcjonariusz Służby Zagranicznej (ramach swojej ścieżki kariery zawodowej) jak i osoba z zewnątrz w ramach nominacji politycznej; jedna trzecia amerykańskich ambasadorów to nominacje polityczne



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Służba Zagraniczna, pl sluzba zagr
sluzba zagraniczna
sluzba zagraniczna
Służba zagraniczna RP
Służba IERS ppt
Służba Kontrwywiadu Wojskowego
14503-służba cywilna polsce, st. Administracja notatki
Dokumentowanie spraw bhp3, Służba-Bhp, Dokumentowanie spraw bhp
Służba wojskowa jako element dobra wspólnego, Konspekty, KO-Ksztalcenie Obywatelskie
Służba życiu
SŁUŻBA OJCZYŹNIE

więcej podobnych podstron